Dilbilim ve Deyişbilim Çerçevesinde “Orhan Pamuk” Yazını ve Biçemi: “Kar” Romanı Üzerine Bir İnceleme


Creative Commons License

YILMAZ S., URAS YILMAZ A.

IJLET - International Journal of Languages’ Education and Teaching, cilt.6, sa.4, ss.501-517, 2018 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 6 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2018
  • Doi Numarası: 10.18298/ijlet.3194
  • Dergi Adı: IJLET - International Journal of Languages’ Education and Teaching
  • Derginin Tarandığı İndeksler: ERIC (Education Resources Information Center), Linguistic Bibliography, MLA - Modern Language Association Database, Directory of Open Access Journals
  • Sayfa Sayıları: ss.501-517
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Nobel Edebiyat Ödülüne uzanan “Kar”lı bir yolun hikayesi: Orhan Pamuk’un Kar Romanı (2002); yazara özgü bir yazının özgün bir dil ve biçemle ilişkisidir. Bu çalışmada Orhan Pamuk’un kendisinden ziyade yazı yazma tekniğini ve dilsel üslubunu Dilbilim, Deyişbilim ve Sözbilim yaklaşımı çerçevesinden incelemeye çalışacağız. Zira yazara 2006 Nobel Edebiyat ödülü verilmesine ilişkin yöneltilen eleştirilere verilebilecek en doğru yanıt ancak bilimsel bir çalışma ile mümkün olabilir. Bu bakış açısından hareketle, Orhan Pamuk bir düşünceyi ya da hikâyeyi kaleme alırken hangi dilsel ve biçemsel özelliklere önem vermektedir? Başka bir deyişle, Nobel Ödüllü bu yazarın metinlerinin örgüsünü sağlayan dil–düşünce ya da dil–zihin ilişkisi somut olarak söz(ce)lere nasıl yansımaktadır? Bu soruları aydınlatmak amacıyla, çağdaş dilbilim alanında kullanılan “Söylem inceleme ve çözümleme” yöntemi kullanılacaktır. Özellikle günümüz Fransız Dilbilim ve Deyişbilim (Biçembilim) kuramlarından yararlanmayı düşünüyoruz. Bu kuramların en önemli özelliği, “sözce/söylem” gibi geniş dilsel yapılarda yer alan “gösterici ve göstergeleri” aralarındaki sözceleme ilişkisi gözetilerek irdelemektir. Burada temel amaç, biçim-anlam ve söz–anlam ilişkisinin, söylemlerin ve metnin oluşumunda ne kadar etkili olduğunu somut örneklerle ortaya koymaktır. Sonuç olarak, farklı yapı ve oluşum ihtiva eden sözce türleri ve dilsel göstergeler, belirgin kategorilere ayrılmak suretiyle, çokdisiplinli bir bakış açısıyla derinlemesine incelenecektir. Özellikle somut dilsel örnekleri mercek altına alarak üzerine kafa yormayı amaçlayan bu araştırma, disiplinlerarası yaklaşımla bir edebiyat bütüncesi üzerinden yapılan uygulamalı dilsel ve biçemsel çalışma alanına bir katkı sunmayı gözetmektedir. 

The story of a “Snow”y road leading to the Nobel Prize in Literature: Orhan Pamuk's Snow Novel (2002); there is the relationship of an author’s typical literature with an original language and style. In this study, we will try to examine not himself but Orhan Pamuk’s writing style from the perspective of linguistic, rhetoric and stylistic approach. Because the most reliable way to respond to the criticisms regarding the author’s 2006 Nobel Prize for literature is only possible with a scientific study. How does the relation between languagethought or language-mind that constructs the textual patterns of the Nobel-winning author is reflected in the utterances in concrete terms? To highlight these questions, “Discourse analysis” method will be used. We are considering to make use of, in particular, the contemporary theories of French linguistics and rhetoric. The most important feature of these theories is to examine the “deictics/pointers/indicators” in the broad linguistic structures such as “utterance and discourse” by taking into consideration the enunciative relationship between them. The main purpose here is to demonstrate by concrete examples how effective the relation between form-meaning and speech-meaning can be, in constructing the discourse and the text. As a result, utterances form and linguistic signs with different structures and formations will be examined in depth by separating them into distinct categories with a multi-disciplinary perspective. This research, which aims to think about the concrete linguistic examples, and to contribute to the applied linguistic and stylistic field of study through an interdisciplinary approach.