Uluslararası Sofyalı Bali Efendi Sempozyumu, Sofija, Bulgaristan, 27 Mayıs 2006, ss.43-63
Abstract
The Tradition of writing Atwar-ı Sab’a in The Khalwatiah order and Sofian Bali Afandi’s manuscript of Atwar-ı Sab’a
The Khalwatiah is one of the sufi orders which aims the training the animal soul. The Khalwatiah sheikhs have written tens of books named as Atwar-ı Sab’a in order to explain the divine stations of soul for the seeker of truth in his spiritual quest. One of these sheikhs is Bali Afandi of Sofia (d.1553) who is the successor of Qasim Chalabi (d.1518). Bali Afandi who gained the favor and approval of Sultan Sulaiman the law maker (d.1566) trained important successors like Kurd Mehmed Afandi (d.1587) and Nuraddinzade Mustafa Muslihuddin Afandi (d.1574). As a follower of Ibn al-Arabi’s sufi thought he has commented on Fusus al-Hikam and written some books on sufism. In this article we tried to discuss the subjects of divine stations as explained in his Atwar-ı Sab‘a.
Key words: Khalwatiyya, seeker (salik), walking a spritual path to God (sayru suluk), individual soul (nafs), Atwar-ı Sab’a, dhikr, purification of soul (tazkiyah), Khilafah, karamah.
Özet
Halvetiyye Tarikatı, nefis terbiyesini esas alan tarikatlardan birisidir. Bu tarikata mensup şeyhler, sâlikin manevî yolculukta nefis mertebeleri ile ilgili ihtiyaç duyduğu hususları açıklamak üzere Atvâr-ı Seb‘a adıyla onlarca eser kaleme almışlardır. O şeyhlerden biri de Kâsım Çelebi’nin (ö.1518) halifesi Sofyalı Bâlî Efendi (ö.1553)’dir. Kanûnî Sultan Süleyman’ın (ö.1566) takdir ve iltifatını ka- zanmış bir mutasavvıf olan Bâlî Efendi, Kurd Mehmed Efendi (ö.1587) ve Nûreddinzâde Mustafa Muslihuddin Efendi (ö.1574) gibi önemli halifeler yetiştirmiştir. Tasavvufî düşüncede İbnü’l-Arabî’nin (ö.1239) takipçisi olan Bâlî Efendi, Fusûsu’l-hikem’i şerh etmenin yanı sıra Atvâr-ı Seb‘a gibi tasav- vufî bazı eserler kaleme almıştır. Bu makalede onun Atvâr-ı Seb‘a adlı eserinde nefis mertebeleriyle ilgili ele aldığı konular ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Anahtar kelimeler: Halvetiyye, sâlik, seyru sülûk, nefis, atvâr-ı seb‘a, zikir, tezkiye, tasfiye, hilâ- fet, kerâmet