Akademik Veri Yönetim Sistemi
İü Auzef, İstanbul, 2015
Coğrafi mekân, tüm canlı ve cansız varlıkların bulunduğu alanın genel ifadesidir. Mekânlar, zaman içinde geçirdiği süreçlerle değişir ve şekillenirler. Mekân kavramı doğa ve insan olmak üzere iki temel unsurdan oluşur.
İnsan, mekân üzerindeki faaliyetleri en hızlı şekillendiren süreçlerdendir. Mekân üzerindeki tüm beşeri süreçler (Ekonomik, siyasal, sosyal, kültürel vb.) insan eliyle gerçekleşmektedir. Tüm bu beşeri süreçlerin gerçekleştiği ve birbirini etkilediği sahne de mekândır. Bu nedenle mekânsız bir insan aktivitesinden bahsedilemez. İnsanların mekan üzerindeki ekonomik, siyasal, sosyal ve kültürel faaliyetleri süreklilik arz etmektedir.
Doğa ise atmosfer ve yerküre üzerinde meydana gelen doğal süreçleri kapsayan önemli bir şekillendirici unsurdur. Doğa, mekân olarak tanımladığımız alanın doğal ortamını oluşturur. Dolayısıyla, gerek doğa gerekse insan faktörü mekânı biçimlendiren temel unsurlardır. Mekân bu haliyle bir birikim alanıdır; edilgen değildir, girdi sağlar, yönlendirici işlevi vardır.
Farklı mekân ölçeklerinden söz edilebilir. Kent, semt, ülke, bölge, kıta veya tüm küre mekânsal boyutu yansıtır. Hangi boyut veya ölçekte olursa olsun mekân olgusu temel bileşenlerin (insan ve doğa) ürettikleriyle şekillenir, anlamlanır.
Mekânın oluşum sürecinin kendi içinde işleyen bir düzeneği vardır. Bu düzenek denge içinde işleyebileceği gibi bazen de bu dengenin yeterince gözetilmediğine veya gözetilemediğine de tanık olunur. Mekân olgusu, insan ve doğa süreçlerinin etkileşimi ve senteziyle oluşan bir değerler sistemidir. Oluşan bu değerler sistemi coğrafi mekânı temsil eder.
Mekânın dili ise haritalardır. Aslında haritalar mekân olgusunun taşıdığı değeri olanca çıplaklığıyla ortaya koyar. Haritalar olanak ve olanaksızlıkların habercisidir. Bu nedenle Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile yapılan mekânsal çalışmalarda, haritaların ve verilerin iyi oluşturulması coğrafi mekânın doğru analizi açısından da büyük önem taşımaktadır. Bunun dışında mekân Kavramı, farklı disiplinlerde değişik şekillerde tanımlanmıştır.