Nehir Tipi Hidroelektrik Santrallerinin Yapısal Elemanlarının Çevresel Etkileri


YURTSEVEN İ., SERENGİL Y.

4. Su Yapıları Sempozyumu, Antalya, Turkey, 19 - 21 November 2015, pp.519-529

  • Publication Type: Conference Paper / Full Text
  • City: Antalya
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.519-529
  • Istanbul University Affiliated: Yes

Abstract

Nehir tipi HES’lerde doğal akış özelliklerinin değişmesinde etkili olan betonarme bölmeler, ızgaralar, yükleme ve dinlendirme havuzları, su iletim kanalı, cebri boru, filtreler ve türbin sistemleri gibi yapısal elemanların akarsu ve havzadaki hidrolojik ve ekolojik (habitat) özellikler üzerinde ne şekilde etkili olduğunun belirlenmesi, bu araştırmanın ana amacını teşkil etmektedir. Bu kapsamda Doğu Karadeniz Bölgesindeki bir grup hidroelektrik santralin bulunduğu havzalarda arazi ölçüm ve gözlemleri yapılarak hidroelektrik santrallerinin yapısal elemanlarının neden olduğu etkiler belirlenmiştir. Akarsu ekosistemine etki eden başlıca yapı elemanının su iletim hattı uzunluğu olduğu görülmüştür. Genellikle su iletim hattı uzunluğu arttıkça akarsu üzerinde doğal akış özelliğinin yok olduğu, akarsu segmentinde önemli etkiler ortaya çıktığı, buradaki ekosistemin canlı elemanlarında, örneğin su kenarı bitki türleri ile balıkların besin durumunda olan makroomurgasız canlı türlerinin popülasyonlarında azalma olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmada nehir tipi hidroelektrik santralinin havza üzerindeki konumunun diğer bir değişle havzanın memba ya da mansap bölgesine yakınlığının özellikle akarsu ekolojisini etkilemesi sebebiyle kritik çevresel öneme sahip olduğu belirlenmiştir. Nehir Tipi Hidroelektrik Santrallerinin yapısal elemanlarının neden olduğu hidrolojik ve ekolojik etkilerin analizlerinin değerlendirildiği bu araştırmada önemli ve uygulayıcılar açısından referans kabul edilebilecek bulgular elde edilmiştir.