Akademik Veri Yönetim Sistemi
Erciyes Akademi, cilt.37, sa.1, ss.91-125, 2023 (Hakemli Dergi)
Birden fazla dezavantajın varlığı durumunun aynı kişide birleşmesiyle meydana gelen çoklu dezavantajlılık bağlamında dünyada ve Türkiye’de sayıları gün geçtikçe artmakta olan tek ebeveyn kadınların durumu dikkat çekmektedir. Kadınlar ücretli ve ücretsiz emekleri ile iktisadi ve sosyal hayatın devamlılığında kilit bir noktada yer almakta, çocuk yetiştirmek gibi ağır bir görevi tek başlarına üstlendiklerinde ise başka olgular devreye girmektedir. Bu konumdaki kadınların çalışan yoksulluğu yaşamaları ise maddi koşulların ve geçim stratejilerinin önemini artırmaktadır. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de anne ve çocuklardan oluşan çekirdek ailelerin, tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan aileler içindeki oranının en yüksek olduğu il olan Ankara’da devlet okullarında görev yapan tek ebeveyn kadın öğretmenlerin maddi koşullarının ve geçim stratejilerinin olgular üzerinden incelenmesidir. Çalışma fenomenoloji deseninde tasarlanmış, yarı yapılandırılmış mülakat yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Geçim stratejileri ihtiyaçları öteleme, daha az maliyetli olanı ikame etme, borçlanma, ek gelir ve klasik tasarruf yöntemleri üzerinden şekillenmiştir. Ek gelir imkanlarını sınırlandıran, hem nitelikli hem çalışan kadın olma avantajını dezavantajlılığa dönüştüren olgulara rastlanmıştır. Türkiye’de tek ebeveyn, nitelikli ve çalışan yoksul olan kadınların sosyo-ekonomik profiline duyarlı özel sosyal politika önlemlerine ihtiyaç duyulmaktadır.
The situation of lone-parent women, whose numbers are increasing day by day around the world and Türkiye, draws attention in the context of multiple disadvantages that occur when the presence of more than one disadvantage is combined in the same person. With their paid and unpaid labor, women are at a critical point in maintaining their economic and social life. Other phenomena come into play when they undertake the heavy duty of raising children on their own. The fact that women in this position experience working poverty increases the importance of financial conditions and livelihood strategies. This study examines the economic conditions and livelihood strategies of single-parent female teachers working in public schools in Ankara, the province with the highest ratio of nuclear families consisting of mothers and children among families comprised of single parents and children in Türkiye. The study was designed in the phenomenology pattern, and a semi-structured interview method was carried out. Livelihood strategies have been shaped by postponing needs, substituting the less costly ones, borrowing, additional income, and classical saving methods. Cases that limit additional income opportunities and turn the advantage of being qualified and working women into disadvantages have been encountered. There is a need for special social policy measures sensitive to the socio-economic profile of single-parent, qualified, and working poor women in Türkiye.