Teminat Amacıyla Düzenlenen Senetlere Dayalı Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yoluyla Takibe İlişkin Değerlendirmeler


Altınkaya M.

Teminat Hukuku, Prof. Dr. Bilgehan Çetiner,Arş. Gör. Abdullah Furkan Korkmaz, Editör, Seçkin Yayıncılık, İstanbul, ss.693-712, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Seçkin Yayıncılık
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.693-712
  • Editörler: Prof. Dr. Bilgehan Çetiner,Arş. Gör. Abdullah Furkan Korkmaz, Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kambiyo senedine yüklenilen teminat fonksiyonu, çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Bu bağlamda kambiyo senedi, senet metninde yer alan bir kayıt olarak yahut senet metninde herhangi bir kayda yer verilmeksizin tarafların bu hususu aralarında yazılı veya sözlü kararlaştırmasıyla teminat maksatlı düzenlenmiş olabilir. Öğretide ve Yargıtay içtihatlarında, senet metninde yer alan teminat kayıtlarının veya tarafların aralarındaki anlaşma uyarınca senedi teminat amacıyla düzenlemiş olmasının, senedin kambiyo senedi vasfını ortadan kaldırıp kaldırmadığı oldukça tartışmalıdır. Söz konusu tartışmaların önem kazandığı durumlardan biri, bu senetlerin icra takibine konu edilmesidir. Ekonomik işlevleri bakımından çeşitli amaçlarla kullanılabilen kambiyo senetleri, toplumun ihtiyaçları ve ticari hayattaki gelişmelere paralel olarak özel hükümlere tabi kılınmıştır. Bu özel hükümlerden bir kısmı 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nda yer alır. Kambiyo senetlerinin tedavül yeteneği ve bu senetlere hâkim olan mücerretlik ilkesi gereği alacaklının alacağının varlığını ispat etmek zorunda olmaması ve bu senetlerin güvenli birer ödeme aracı hâline gelmiş olması, senet alacaklısının lehine hükümlerin öngörüldüğü bir takip usulünün benimsenmesini gerekli kılmıştır. İİK m. 167 vd. hükümlerinde yer alan kambiyo senetlerine mahsus takip yoluna ilişkin düzenlemeler ile genel haciz yolundan farklı olarak daha kolay ve hızlı bir takip prosedürü oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu takip yoluna başvurabilmek için takibe dayanak gösterilen senedin, kambiyo senedi vasfını taşıması gerekir. Bu kapsamda çalışmada teminat kayıtlarına/anlaşmalarına ilişkin tartışmalar, özellikle bu senetlerin özel bir takip yolu olan kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibe konu edilip edilemeyeceği ve takibe konu edilmesi hâlinde borçlunun takibe ne şekilde muhalefet edebileceği çerçevesinde ele alınmıştır.