Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ulaştırma ve Lojistik Ulusal Kongresi, Bartın, Türkiye, 1 - 02 Ekim 2021, ss.86-87
Gelişmiş ülkelerde havayolu taşımacılığı ulusal taşıma sistemleri içinde önemli bir yer tutar. Gelir artışı ile birlikte havayolu yolcu taşımacılığında gözlemlenen artış aynı zamanda katma değerli ürünlerin havayolu kargo ile taşınmasını beraberinde getirmiştir. Kalkınma gösteren ülkelerde bu süreç kendini hızlı bir şekilde göstermiştir. Türkiye’de bu süreç 1970’den itibaren başlamıştır. Günümüzde Türkiye’de havayolu yolcu ve kargo taşımacılığı önemli bir seviyeye ulaşmıştır. Bu çalışmada Türkiye'de havayolu taşımacılığı ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Çalışma 1960 ile 2020 yılları arasını kapsayan 60 yıllık dönem için yapılmıştır. Analizde kullanılan havayolu rakamları Türkiye İstatistik Kurumundan sağlanırken kişi başına düşen gelir rakamı Dünya Bankası veri tabanından ulaşılmıştır. Seviyede düzeylerinde durağan olmayan ancak birinci farklarında durağan olan zaman serisi değişkenler ile eşbütünleşme analizi yapılmıştır. Türkiye’nin yurtiçi ve yurtdışı ile yapmış olduğu toplam yolcu rakamı değişkeni ve Türkiye’nin yurtiçi ve yurtdışı ile yapmış olduğu toplam yük taşıma değişkenin bağımsız değişkenler olduğu analizde, kişi başına düşen gelir bağımlı değişken olarak kabul edilmiştir. Uygulanan Engel-Granger modeli sonucunda tüm değişkenlerin eşbütünsel ilişki içinde olduğu anlaşılmıştır. İlerleyen süreç içeresinde kullanılan hata düzeltme modeli ile analizin belirli bir dengeye yakınsadığı anlaşılmaktadır. Son olarak en küçük kareler yönteminin kullanıldığı analiz sonucunda toplam havayolu yolcu taşımacılığının ve toplam havayolu yük taşımacılığının ekonomik büyüme ile birlikte dalgalanma gösterdiği sonucuna varılmıştır. Havayolu yük taşımacılığının ekonomik büyümeyi havayolu yolcu taşımacılığından daha yüksek düzeyde açıklama gücüne sahip olduğu saptanmıştır.