ÖZET

Amaç: Bu olgu sunumunun amacı nonsendromik sağ tek taraflı opere primer ve sekonder dudak damak yarıklı adölesan bireyin ortodontik tedavi sürecini sunmaktır.

Yöntem:14-yıl-5-aylık erkek hasta dişlerinin kötü gözükmesi şikayeti ile kliniğimize başvurmuştur. Ekstraoral incelemede;konveks yumuşak doku profili,burun ucunda yarık bölgeye deviasyon, alar tabanda genişleme,kolumellar projeksiyon kaybı,retruziv üst dudakta sağ tarafta skara bağlı düzensizlik; intraoral incelemede sağ ve sol tarafta ½ ünite Angle sınıf II molar ve kanin ilişki,0.5mm overjet,0mm overbite,üst dental orta hatta 1mm sağa sapma,maksiller arkta yarık ve önceki cerrahi skara bağlı kollaps ve darlık, bilateral posterior çapraz kapanış,üst diş kavsinde maksimum yer darlığı ve yarık bölgeye komşu dişlerde rotasyon, 12nolu dişte yarık hattına ektopik erüpsiyon,alt diş kavsinde Bolton analizine göre 2,5mm fazlalık,33nolu dişte rotasyon ve oral hijyen yetersizliği mevcuttur.Sefalometrik analizde;bimaksiller retrognati ile iskeletsel sınıf II ilişki (SNA:73°,SNB:68°,ANB:5°) ve  dikey büyüme paterni SN-GoMe: 38°,N-S-Gn: 78°),konveks eğilimli sert doku profili(N-A-Pg: 168°),üst kesici dişlerde retroklinasyon ve retrüzyon(U1/NA:13°/0,5mm) alt kesicilerde proklinasyon ve protrüzyon(L1/NB:28°/5,2mm,IMPA:102°)ve belirgin burun  yapısı gözlenmiştir.Üç boyutlu değerlendirmede 13 ve 11nolu diş köklerini içine alan geniş alveolar defekt ve yarık hattında ektopik pozisyonda horizontal olarak konumlanmış 12nolu diş bulunmaktadır.Tedavi planı; akrilik tip splint Bonded ekspansiyon aygıtı ile yavaş üst çene genişletmesi yapılarak posterior çapraz kapanışın düzeltilmesi,ekspansiyonu takiben Quad Helix ile pekiştirme yapılarak transversal genişliğin korunması,alt-üst seviyeleme sırasında yarık hattına komşu dişlerin yarık bölgeye kök tippingi olmadan rotasyonunun düzeltilmesi,12nolu dişin kök gelişimi olmadığı için çekilmesi,eksik diş bölgesi için yer hazırlanması ve greft operasyonu için hazır hale getirilmesi, alveolar greft operasyonu ve yarık bölgenin protetik rehabilitasyonunu içermektedir.

Bulgular:Maksiller yavaş ekspansiyonla transversal yönde 4mm genişletme elde edilmiştir.Ekspansiyon sürecinde oronazal fistülün açılması ile burundan sıvı gelmeye başlamıştır. Fistül, pregreft-ortodontik tedavi sürecinden sonra alveolar greft operasyonu ile eş zamanlı olarak kapatılmıştır.Tedavi sonunda maksiller darlık çözülmüş olup düzgün bir ark formu ve dişsel sınıf I molar ve kanin ilişki elde edilmiştir.Retansiyon;sabit retainerlar ve 12nolu diş bölgesinin ve transversal genişliğin büyüme tamamlanana kadar korunması için dişli Hawley tipi pekiştirme aygıtıyla yapılmıştır.

Sonuç: Dudak damak yarıklı hastalarda iyi bir tedavi planı ile birlikte disiplinerler-arası tedavi yaklaşımı fonksiyon, okluzyon ve estetiğin iyileştirilmesinde önemli rol almaktadır.

 Anahtar Sözcükler: Dudak damak yarığı, Alveolar greftleme, Oronazal fistül