Doğal ve Kültürel Peyzaj Değerlerinin Kent Kimliğine Katkısı


Creative Commons License

Acar H., Yavuz A., Zülfikar H. C.

2nd International Congress On New Horizons In Education And Social Sciences (ICES-2019), İstanbul, Türkiye, 18 - 19 Haziran 2019, ss.389-399

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.389-399
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kentin tanınabilirliği ve farklılığını ortaya çıkaran kimliği, kentin sahip olduğu kendine özgü doğal vekültürel değerlerinin çeşitliliği ve bu değerlerin korunması ve sürekliliğinin sağlanmasının yanısıra önplana çıkarılması ile sağlanır. Kent kimliği ve kentlerin tanınabilirliği üzerine yapılan çalışmalarülkelerin ekonomik büyüme politikaları arasında yer alır. Kentleşme politikalarımızdan kaynaklananyeşil alan kayıpları, su kaynaklarının bilinçsiz kullanımı ve kirletilmesi, çevre tahribatları, ulaşım vb.temel problemler nedeniyle kentler rant ve para uğruna yok edilebilmektedir. Zamanla kentlerdemeydana gelen hızlı değişim sonucunda kolektif bellek kayıplarının oluştuğu gözlemlenir. Oysa AldoRossi, bir kentin geçmişinden gelen ve ona ait olan ipuçları taşıyan değerleriyle, zamanın koşullarınagöre kazanılan nitelikleri arasında bir bağ olması gerektiğini vurgular (Al, 2011).Lang’e göre bir çevrenin olanakları onun özel bir biçimde kullanılmasına olanak sağlayan özellikleridir(Mehta, 2006). İyi kentsel alanlar, sokak hayatlarına göre değerlendirilir. Çünkü çok amaçlı alanlarolarak sokaklarda halkla iletişim, kamusal sosyal yaşam, insanları izleyen, gezinen, işlem yapan, doğalgözetim ve kültür gibi kent yaşamının tüm bileşenleri birleşir. Başarılı bir kent alanı için gerekliözellikler arasında, yayalar için sayısız hareket alanı, temel kullanımların farklılığı, aktif bir cadde hayatı,insanların ilgisini çeken şeylerin varlığı, okunabilirlik, hayal edilebilirlik, tanınırlık, ekonomi,karmaşıklık ve mağazaların açılma saatlerinde değişiklik aranır (Montgomery,1998). Kentsel ortamlardaağaçlar, su öğeleri, yeşil alanlar gibi doğal elemanların varlığı ve araç trafiğinden ayrılmış bölgeler kentinsanı için dinlenmeyi kolaylaştırır (Carmona ve ark. 2003).Çalışmada kentlerin sahip olduğu doğal ve kültürel kaynak değerlerinin önemine değinerek, Trabzon veEdirne’nin doğal ve kültürel peyzaj değerlerinin kent kimliğine katkısı tartışılmıştır. Bunun yanındakentte yaşayanların bu değerler hakkındaki fikirleri, bu değerlerin kente katkıları konusundaki tutum vegörüşleri sorgulanmıştır. Sonuçta kentlerin sahip olduğu bu özgün doğal ve yapısal oluşumların tespitedilmesi, korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması yönünde önerilerde bulunulmuştur.Peyzaj; çok genel ifade ile bir görüş çerçevesi içindeki alanları tanımlayan bir kavramdır. Kısaca peyzajcanlı ve cansız varlıklardan oluşan bir bütündür. Bu açıdan bakıldığında kentlerin sahip oldukları doğalve kültürel kaynak değerleri o kentin önemli peyzaj değerlerini oluşturmaktadır. Kentin sahip olduğu budeğerler kimliğini, diğer kentlerden farklılıklarını dolayısıyla özgünlüğünü ve yerelliğini yansıtmaktadır.Kentleri sahiplenmek adına bu değerlerin korunması, geliştirilmesi ve tanıtılması kentlerinsürdürülebilirliği ve gelecek kuşaklara aktarılması açısından son derece önemlidir. Aynı zamanda budeğerlerin var olması kente ve kentliye hem kültürel hem de ekonomik açıdan katkı sağlamaktadır.Ancak günümüzde küreselleşmenin etkisiyle kentlerin gittikçe birbirine benzemeye başladığıgörülmektedir. Bu da kentlerin kimliksizleşmesine yol açmaktadır.Bu sorunlardan hareketle bu çalışmada; kentlerin var olan doğal ve kültürel peyzaj değerlerinin öneminiortaya koymak amaçlanmıştır. Doğal değerleriyle daha çok tanınan Trabzon’un ve kültürel değerleriyleön planda olan Edirne kentinin sahip olduğu doğal ve kültürel peyzaj değerlerine ait örnekleri; koruma,kullanım ve kent kimliğine katkıları açısından değerlendirilmiştir.

The landscape term is a concept that defines areas within a frame of view with a very general expression. All living and non-living beings in these areas constitute the elements of the landscape. In short, landscape is a whole of these elements. From this point of view, the natural and cultural resource values of the cities constitute the important landscape values of the city. These values of the city reflect their identity, differences from other cities and their originality and locality. The promotion, development and preservation of these values in order to own the cities are extremely important for the sustainability of the cities and their transfer to future generations. At the same time, the existence of these values will contribute to the city and its citizens both culturally and economically. However, today it is observed that cities are becoming more and more similar with the effect of globalization. This leads to the identification of cities. In this study; we aimed to reveal the importance of the natural and cultural landscape values of the cities. In this context, the sources of the cities and how they were evaluated were investigated both national and international examples. In addition, the natural and cultural landscape values of the cities of Trabzon and Edirne, which is more known for its natural values; in terms of their contribution to protection, use and urban identity, and recommendations were made. As a result, it has developed strategies to bring these values to the forefront based on similar examples from both the cities of Trabzon and Edirne the national and international qualifications.