Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Journal of Old Uyghur Studies, cilt.3, sa.1, ss.95-122, 2021 (Hakemli Dergi)
Eski Uygurca metin yayımlarının tarihi 110 yılı geçmiş durumdadır. 19. yüzyılda “Uygurca” adıyla yapılmış çalışmalar varsa da söz konusu çalışmalar İslamî dönem Uygur harfli Orta Türkçeye ait eserlerin dilini ele almaktadır. W. Bang ile A. v. Gabain konuyla ilgili kendi çalışmalarının ilk beş bölümünde ele aldıkları metinlerin bağlama dayalı sözlüğünü 1931’de Analytischer Index zu den fünf ersten Stücken der türkischen Turfan-Texte adıyla yayımlamışlardır. Türkiye’de ise Caferoğlu Ahmet’in üç bölüm halinde hazırladığı Uygur Sözlüğü sadece Almanya’daki değil Almanya dışındaki çalışmaları da kapsayan, alana ait ilk ayrıntılı sözlüktür.
1977’de başlayıp 2010’dan itibaren yeni bir çerçeve ile yayımlanmaya başlanan Uigurisches Wörterbuch ise neredeyse bir eş anlamlılar sözlüğü (thesaurus) olup sadece a ve ä maddeleri 1000 sayfayı geçmektedir (UW). Ancak tamamlanması hala 15 – 20 daha sürecek gibidir. O halde örnekli, kaynaklı kısa bir Uygurca Sözlük, UW tamamlanana kadar yararlı olacaktır. İşte bu sebeple bu yazımda 1989’da başladığım ve birkaç yıldır baskı hazırlıklarını sürdürdüğüm, halen düzeltmeleri ile meşgul olduğum sözlüğümden ve kullandığım yöntemden bahsedecek, örnekler vereceğim
Editions of Old Uyghur texts have been published for 110 years. Even though some studies were published in the 19th century under the name "Uyghur", these studies dealt with the language of the works of Middle Turkish in Uyghur letters belong to Islamic period. W. Bang and A. v. Gabain published a context-based dictionary of the texts they dealt with in the first five chapters of their work on the subject in 1931 under the name Analytischer Index zu den fünf ersten Stücken der türkischen Turfan-Texte. In Turkey, the Uyghur Dictionary, prepared in three parts by Caferoğlu Ahmet, is the first detailed dictionary of the field, covering studies not only in Germany but also outside Germany.
Uigurisches Wörterbuch, which started in 1977 and started to be published with a new format since 2010, is almost like a Thesaurus, only the items a and ä exceed 1000 pages (UW). However, it still seems to take 15-20 years to be completed. Then, a short Uyghur Dictionary, with examples and sources would be useful until the UW is completed. Therefore, in this article I will give information about my dictionary which I started in 1989 and I have been preparing to be published last a few years, and trying to complete last corrections and I will explain the method I followed, with examples.