Akademik Veri Yönetim Sistemi
42.Pediatri Günleri, İstanbul, Türkiye, 13 - 16 Eylül 2020, ss.47-48
GİRİŞ: Dünya çapında demir eksikliği anemisi ciddi bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Nutrisyonel demir
eksikliği anemisi ayırıcı tanısında talasemi ve diğer hemoglobinopatiler, gastrointestinal kanama, generalize intestinal
malabsorbsiyonlar, kronik inflamatuar hastalıklar, kurşun zehirlenmesi ve sideroblastik anemi yer almaktadır. Ayırıcı
tanılar dışlandıktan sonra oral demir tedavisine dirençli seyreden ve aile öyküsü olan olgularda yapılan genetik
çalışmalar TMPRSS6 genindeki mutasyonların bu tabloya sebep olabileceğini göstermiştir. Bu tablo demir tedavisine
dirençli demir eksikliği anemisi: IRIDA sendromu olarak isimlendirilmiştir. Oral demir tedavisine dirençli demir
eksikliği anemisi tablosundaki 16 yaş kız hastada tanı ve tedavi yaklaşımını değerlendirmek istedik.
Vaka: 16 yaş kız hasta; 6 aylıkken hipokrom mikrositer anemi (Hb:7.9 g/dl, Htc: %28.9 MCV:58.6 fl, ferritin:22 ng/ml,
RBC:4.830/ul ) saptanarak, oral demir tedavisine rağmen anemisi devam etmesi üzerine Çocuk Hematoloji-Onkoloji
polikliniğine yönlendirilmişti. Öz ve soygeçmişinde ek özellik olmayan hastanın fizik muayenesinde solukluk dışında
özellik saptanmadı. Yapılan tetkikler sonucunda talasemi, gastrointestinal kanama, malabsorbsiyon, konjenital
diseritropoetik anemi tanıları dışlandı. Oral demir tedavisi ile iyileşme görülmeyen hastaya IV demir tedavisine yanıt
görüldü. Demir tedavisine dirençli demir eksikliği anemisi (IRIDA:Iron refractory iron deficiency anemia) sendromu
düşünüldü. IRIDA genetiği gönderilen hastada TMPRSS6 geninde hastalık etkeni olabilecek c.1991A>C(p.Q664p)
homozigot mutasyon saptandı. Oral sukrozomial demir desteği başlanan hastanın hipokrom mikrositer anemisi
(Hb:10.1 g/dl, Hct:%33.4, MCV:63 fl, RBC:5.100/ul, ferritin:199 ng/ml) hafif düzeyde devam ediyor olup genetiği
görülmesi sonrası tedaviye C vitamini eklenmiştir.
SONUÇ: IRIDA genellikle oral demir tedavisine yanıt vermeyip parenteral demir tedavisine kısmi yanıt gösteren
hipokrom mikrositer anemi kliniği ile kendini gösterir. Nadir görülen, otozomal resesif geçişli bir hastalıktır. TMPRSS6
gen mutasyonunun bu klinik ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. IRIDA olgularında; orta düzeyde bir anemi( Hb:6-9 g/dl),
ağır mikrositoz (MCV:45-65), düşük ya da normal ferritin ve yüksek hepsidin seviyeleri görülmektedir. Oral demir
replasmanına rağmen düzelmeyen hipokrom mikrositer anemi ve demir parametreleri varlığında, diğer etyololojiler
dışlandıysa IRIDA sendromu akılda tutulmalı, hastalar genetik incelemeye yönlendirilmelidir.
Anahtar Kelimeler: hipokrom mikrositer anemi, dirençli demir eksikliği anemisi, IRIDA