Taraxacum aleppicum Dahlst. Bitkisi Üzerinde Antioksidan ve Antienflamatuvar Aktivite Çalışmaları

Kuruldak E., Sarı A., Şen A.

25. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı (BİHAT), Lefkoşa, Kıbrıs (Kktc), 7 - 10 Kasım 2024, (Yayınlanmadı)

  • Yayın Türü: Bildiri / Yayınlanmadı
  • Basıldığı Şehir: Lefkoşa
  • Basıldığı Ülke: Kıbrıs (Kktc)
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç

Asteraceae familyasına ait olan Taraxacum cinsi Türkiye’de 54 takson ile temsil edilmektedir (1). Taraxacum cinsine ait türler halk arasında antienflamatuvar, anti-diyabetik, kan temizleyici, tonik, yara iyileştirici etkileri nedeniyle ve karaciğer hastalıklarında, sindirim sistemi hastalıklarında, kanserde, böbrek hastalıklarında, romatizmada, diş ağrılarında ve düzensiz menstrüel döngülerin tedavisinde kullanılmaktadır. Bu cins üzerinde antienflamatuvar, antioksidan, antimikrobiyal, antidiyabetik ve antikanser aktivite çalışmaları yapılmış, diüretik ve antialerjik etkileri araştırılmıştır. Yapılan kimyasal yapı aydınlatma çalışmaları ile seskiterpenler, steroidler, fenolik bileşikler, flavonoitler, kumarinler, lignanlar, triterpenler ve karotenoitler gibi biyolojik aktivitelerden sorumlu sekonder metabolitleri taşıdıkları ortaya konmuştur. (2, 3). Bu çalışmada, Taraxacum aleppicum Dahlst. bitkisinin antioksidan ve antienflamatuvar etkinliği in vitro olarak araştırılmıştır.

Materyal ve Metot

T. aleppicum 2023 yılında Sakarya’dan toplanmış, Doç. Dr. Müzeyyen Bahar Gürdal Abamor tarafından teşhisi yapılmış ve bir bitki örneği İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbaryumu’na ISTE 118669 herbaryum numarası ile kaydedilmiştir. Gölgede ve açık havada kurutulan örnekler toprak üstü ve kök olarak ayrılmıştır. Her iki kısım için de etanol perkolasyon sistemi kurulmuş, elde edilen ekstreler rotavapor yardımıyla yoğunlaştırılmıştır. Etanol ekstreleri metanol: distile su ile tekrar çözündürülüp fraksiyonlandırma için ayırma hunisine alınmıştır. Hem toprak üstü hem de kök etanol ekstrelerinden polarite artışı göz önünde bulundurularak sırasıyla petrol eteri, etil asetat ve n-butanol fraksiyonları elde edilmiştir. Elde edilen tüm ekstreler üzerinde DPPH radikali giderici aktivite, ABTS•+ radikali giderici aktivite ve 5-lipoksijenaz inhibitör aktivitesi deneyleri yapılmıştır (4, 5).

 

 

Bulgular

T. aleppicum bitkisinin toprak üstü ve kök kısımlarından toplam 6 fraksiyon elde edilmiştir. Bütün aktivite çalışmaları her bir fraksiyona uygulanmıştır. İK50 değerleri ölçüldüğünde DPPH radikali giderici aktivite deneyinde en aktif ekstreler toprak üstü butanol ekstresi ve kök etil asetat ekstresi ve toprak üstü etil asetat ekstresi iken ABTS•+ radikali giderici aktivite deneyinde en aktif ekstreler kök ve toprak üstü etil asetat ekstreleri olarak bulunmuştur. 5-lipoksijenaz inhibitör aktivitesi deneyinde de en etkili ekstrelerin kök ve toprak üstü etil asetat ekstreleri olduğu saptanmıştır.

Sonuç

Yapılan çalışmada halk arasında tıbbi kullanımları olan T. aleppicum bitkisinin antioksidan ve antienflamatuvar aktiviteleri incelenmiş olup, standartlar karşısında bitkinin etil asetat ekstrelerinin antienflamatuvar ve antioksidan etki gösterdiği ve bunun içeriğinde yer alan fenolik bileşiklerden kaynaklandığı düşünülmektedir.

 

Referanslar

1.     Uysal A, Zengin G, Gunes E, Uysal N, 2016. Natural two Taraxacum species effective against frame shift and base pair substitution mutations: mutagenic, antimutagenic and antioxidant evaluation. Marmara Pharm J., 20(3): 311-319. DOI: 10.12991/mpj.20162068040

2.     Fan, M., Zhang, X., Song, H., & Zhang, Y. (2023). Dandelion (Taraxacum Genus): A review of chemical constituents and pharmacological effects. Molecules, 28(13), 5022.

3.     Martinez, M., Poirrier, P., Chamy, R., Prüfer, D., Schulze-Gronover, C., Jorquera, L., & Ruiz, G. (2015). Taraxacum officinale and related species—An ethnopharmacological review and its potential as a commercial medicinal plant. Journal of Ethnopharmacology, 169, 244-262.

4.     Phosrithong N, Nuchtavorn N. Antioxidant and anti-inflammatory activites of Clerodendrum leaf extracts collected in Thailand. European Journal of Integrative Medicine, 2016; 8, 3, p:281-285

5.     Zou Y, Chang SKC, Gu Y, Qian SY. Antioxidant Activity and Phenolic Compositions of Lentil (Lens culinaris var. morton) Extract and Its Fractions. J. Agric. Food Chem., 2011; 59, 6, p:2268-2276.