59. Ulusal Nöroloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 13 - 18 Aralık 2023, ss.89
Amaç: Bu çalışmada multipl skleroz (MS) ile diğer otoimmün demiyelinizan hastalıkların ayırıcı tanısında kullanılabilecek B hücre temelli moleküler temelli biyobelirteçlerin saptanması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 23 tekrarlayan ve düzelen (“relapsing-remitting MS”-RRMS), 15 tekrarlayan rekürren optik nevrit, 17 optiko spinal ağırlıklı MS (OSMS), 9 NMOSH olgusu ve 21 yaş ve cinsiyet uyumlu sağlıklı bireyler dahil edildi. Periferik kandan manyetik olarak (MACS) izole edilen B hücrelerinin gen ekspresyon düzeyleri Agilent Human 8X60 K Oligo Microarray teknolojisi kullanılarak tespit edildi. Normalizasyonun ardından ekspresyon farklılığı gösteren genler belirlendi. Fonksiyonel analizler (gen ontoloji ve yolak analizleri) DAVID veri tabanı kullanılarak gerçekleştirildi. Sonuçların validasyonu için real-time PCR yöntemi kullanıldı. Gruplar arasında en anlamlı farklılık gösteren ve inflamatuvar süreçlerde görevli olan CCL4L2 geni seçildi. Bu gen proteolipid protein immünizasyonu ile oluşturulan deneysel otoimmün ensefalit (DOE) fare modelinde shRNA metodu ile susturuldu. Çalışma gruplarında CCL4L2’nin serum düzeyleri ELISA ile belirlendi.
Bulgular: B hücrelerinde yapılan mikroarray ve PCR analizleri sonucunda, OSMS grubunda CCL4L2, CSF3R, CCL20 ve IL-18R gen ekspresyonlarının diğer hastalık gruplarına göre artmış olduğu tespit edildi. En fazla anlamlı değişiklik gösteren CCL4L2 geninin DOE modelinde susturulması ile, farelerde klinik bulgularda değişim görülmedi ve insan serum CCL4L2 düzeyinin gruplar arasında farklı olmadığı belirlendi.
Sonuç: CCL4L2’nin deneysel fare modelinde klinik bulgularda değişiklik yaratmaması, B hücrelerinde tespit edilen ekspresyon farklılığının, hastalık patogenezi için fonksiyonel olmadığını göstermektedir. Bununla birlikte CCL4L2 geninin B hücre ekspresyon düzeyinin OSMS ve NMOSH hastalıklarının ayırıcı tanısında biyobelirteç olarak kullanılması mümkündür.