Kıyı alanlarında endüstri merkezlerinin yaygınla??ması ve nüfusun artması paralelinde
kirlenme hızı büyük oranda artmı??, önlemlerin alınmayı??ına ba??lı olarak da su kütlelerindeki
atık yükleri kaldırılamayacak düzeye ula??mı??tır. Do??al olmayan bu gibi de??i??imlerden birinci
derecede etkilenen bölgelerde, çe??itli petrol ve türevleri akarsu drenajları, arıtımdan
geçmemi?? kentsel kanalizasyonlar ve endüstriyel atık sularla alıcı ortama katılırlar.
Çalı??mada, çevre ve halk sa??lı??ı açısından monoaraomatik hidrokarbon kirlili??inin varlı??ını
ara??tırmak için Türkiye’nin kritik derecede kirlendi??i dü??ünülen bazı kıyı alanlarından güncel
çökel örnekleri alınmı??tır. Monoaromatik hidrokarbonlar, benzen, toluen, etilbenzen ve
ksilenler yaygın adı olarak tanımlanmakta ve uçucu organik bile??iklerin önemli bir
bölüngüsünü olu??turmaktadırlar. Dü??ük molekül a??ırlıklı bu bile??ikler araç egzozlarında
ta??ıyıcı kaynak olarak, kömür yanması, ısınma, atık yakma, petrol rafineri i??lemleri ve
alüminyum üretimi gibi ta??ıyıcı kaynaklarda bulunurlar. Bu nedenle ço??unlukla atmosfer
hava, kara ve su sistemleri arasında kolayca ta??ınabilen toksik hidrokarbon bile??enleri ABD
Çevre Koruma Ajansı tarafından öncelikli kirleticiler listesine alınmı??tır. Ülkemizin kritik
derecede kirlendi??i dü??ünülen bazı kıyı alanlarından toplanan taban çökellerinde
monoaromatik hidrokarbon kaynaklı kirlili??in varlı??ı belirlenmi??tir. Bu kirlili??e sebep olan en
yaygın kirleticilerin gazoline ve di??er yaygın çevresel kirleticilerden olan petrol ve türevli
ürünler ve organik maddenin kısmen yanması sonucu olu??an tamamlanmamı?? yanma
ürünlerinin oldu??u tespit edilmi??tir. Bu çalı??ma, elde edilen ilk veriler ı??ı??ında ülkemizde
kritik öneme sahip bu tip alanların ara??tırma programlarına bu konuda istenen verilerin
sa??lanabilmesi açısından önem arz etmektedir.