Akademik Veri Yönetim Sistemi
UAK-2024, 23. Ulusal Astronomi Kongresi (TJAA, Special Issue, Yayınlanma Tarihi: 22.06.2025), İstanbul, Türkiye, 2 - 06 Eylül 2024, cilt.6, ss.370-378, (Tam Metin Bildiri)
Özet
Bu araştırmada, Türkiye Ulusal Gözlemevleri’nin TUG RTT150 ve T100 teleskopları ile alınmış arşiv verilerinde, tutulma düzleminde Güneş Sistemine ait olası nesneleri içerebilecek potansiyel olanlar belirlenmektedir. Buradaki motivasyon, teleskopların çevrildiği uzay alanlarında astrofizik çalışmalara ek olarak Güneş Sistemi ekliptik düzleminin de araştırılmasına yönlendirmektedir. Görüntülerin sönüklük sınırları ve filitreli veya filitresiz durumlarına göre Güneş Sistemi üyelerini araştırma yöntemleri geliştirilmektedir. Araştırmanın bu aşamasında, RTT150 ve T100 verilerinden potansiyel adayların bulunması için üç yöntem geliştirilmiştir. Yöntemden elde edilen ön bulguya göre, 8 adet kaynağın (Gaia14aat, 15adf, 16bis, 18bwz, 18cft, 19emm, PGIR20dsv ve SDSSJ8121911) tutulma düzleminde yer aldıkları tespit edilmiştir. Geliştirilen üç yöntemden, Oiii ve Hα gibi dar bant (2-6.4 nm) verilerde “görüş” yıldızlara göre çok yakınımızdaki “disk” gibi yaygın kaynak olan Güneş Sistemi nesnelerini “nokta” kaynak yıldızlardan ayırt ederken (Yöntem-1), filtresiz verilerde “parlaklık” (Yöntem-2) ve “dairesellik” (Yöntem-3) parametrelerinin ayırt edici olduğu, Vesta küçük gezegeni ve Pamela asteroidinin arşiv verilerine uygulanmasıyla görülmüştür. Eğer bugüne kadar geleneksel metotlarla henüz keşfedilmemiş gezegen, asteroit ve diğer Güneş Sistemi nesneleri varsa geliştirdiğimiz yöntemleri (Yöntem-1, 2 ve 3) ilk kez arşiv verilerine uygulayarak kataloglarda bulunmayanları ortaya çıkartmak mümkün olabilecektir.
Abstract
In this study, archival data from the TUG RTT150 and T100 telescopes at the National Observatories of Türkiye were analyzed to detect potential Solar System objects within the ecliptic plane. The motivation behind this study is to explore ecliptic plane the Solar System while simultaneously conducting astrophysical investigations in the regions of space targeted by the telescopes. Methods for identifying Solar System objects are being developed by considering the extinction limits of the images and evaluating whether they were captured with or without filters. In this phase of the research, three methods developed to identify potential Solar System objects using data from the RTT150 and T100 telescopes are presented. According to preliminary findings, eight sources (Gaia14aat, Gaia15adf, Gaia16bis, Gaia18bwz, Gaia18cft, Gaia19emm, PGIR20dsv, and SDSSJ8121911) were identified within the ecliptic plane. Among the three methods developed, Method1, based on "seeing", effectively differentiates Solar System objects from stars in narrowband (2–6.4 nm) data, such as Oiii and Hα. This method identifies common sources like nearby "discs" in contrast to distant "point" source stars. Additionally, parameters like "brightness" (Method-2) and "roundness" (Method-3) show distinctiveness when applied to unfiltered data, as evidenced by their application to archival data from minor planet Vesta and asteroid Pamela. If there are undiscovered planets, asteroids, or other Solar System objects that have eluded traditional detection methods, the methods developed in this study (Methods 1, 2, and 3) can be applied to archival data for the first time to uncover objects not yet listed in existing catalogs.