Nif (Olympos) Dağı günümüzde İzmir’in doğusunda, Kemalpaşa, Torbalı, Buca ve Bornova ilçelerinin sınırları içindedir. Kuzeyinde Sipylos Dağı ile Gediz (Hermos) Nehri’nin bir kolu olan Nif (Kryos) Çayı’nın suladığı Kemalpaşa (Nymphaion) Ovası, doğusunda SmyrnaSardeis yolunu güneye, Küçük Menderes (Kaystros) Vadisi’ne bağlayan ve Nif Dağı’nı Bozdağ (Tmolos) silsilesinden ayıran Karabel Geçidi, güneyinde Torbalı Ovası yer alır. Nif Dağı’nda ilk sistematik arkeolojik araştırmalar Prof. Dr. Elif Tül Tulunay başkanlığında gerçekleştirilmiş, 1999-2001 yıllarında yapılan inceleme gezilerini 2004-2005 yıllarında T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izniyle İstanbul Üniversitesi adına yapılan yüzey araştırmaları ve 2006 yılından itibaren de kazılar takip etmiştir. İzmir ili Nif Dağı Kazısı, Torbalı ilçesi Dağkızılca Mahallesi’ne bağlı Başpınar ve Dağkızılca ile Kemalpaşa ilçesi Vişneli Mahallesi’ne bağlı Karamattepe ve Ballıcaoluk mevkileri olmak üzere dört alanda gerçekleştirilmektedir (Resim 1). Bu araştırma ve kazılarla Batı Anadolu’nun bu dağlık iç kesiminde daha önce varlığı bilinmeyen, MÖ 8. yüzyıldan MS 14. yüzyıla tarihlendirilen, arkeolojik kültür varlıkları ortaya çıkarılmıştır. Dağkızılca’da farklı tipte mezarları (tümülüs, oda mezar, sandık mezar, pişmiş toprak lahit) barındıran bir nekropolis yer almaktadır. Başpınar’da daha erken döneme ait devşirme malzemenin kullanıldığı, Laskarisler Dönemi kilisesi ile tek apsisli bir diğer kilise, ilk kez Nif Dağı kazılarıyla belgelenmiştir. MÖ 1. binyılın ilk yarısında metal işliklerini içeren bir yerleşim ve MÖ 4. yüzyılda kısa süreli mezarlık kullanımı saptanan Karamattepe’de ele geçen metal buluntu ve arkeometalürji verileri, burada kapsamlı bir metal üretimi gerçekleştirildiğini göstermiştir. Ballıcaoluk’ta, kısmen surla çevrili, çevresine hâkim bir tepe yerleşimi kazılmaktadır.[1]

Nif Dağı’nda yürütülen arkeolojik araştırma ve kazılarla farklı üretim etkinliklerine ilişkin kanıtlar saptanmıştır. Kemalpaşa ilçesi Vişneli Mahallesi’ne bağlı Karamattepe mevkiinde 2006 yılından itibaren sürdürülen kazılarda Antik Çağ’da metal üretiminin çeşitli aşamalarını gösteren bulgular elde edilmiştir. Nif Dağı çevresinde tarımsal üretimle ilgili kalıntılar da ele geçmektedir. Bu bölgede, günümüzde olduğu gibi Antik Çağ’da da zeytinyağı ve şarap üretimi yapıldığını gösteren düzeneklere ait parçalar bulunmaktadır. Bu tarımsal üretim izlerinin dağılımları üzerinde yapılacak çalışmalarla Antik Çağ’da bölgenin yol, üretim alanı, yerleşim bağlantıları da belirlenebilir.