Eski Türkçeden Bugüne çaşıt ‘casus; müfteri’ Sözü Hakkında


Creative Commons License

Ölmez M.

Orhon’dan Lena Kıyılarına Türkçe, Geçmişten Günümüze Uluslararası Türk Dili Öğrenci Çalıştayı, 2021 Mart 22, Bildiriler, Zeynep Ü. Sinanoğlu, Editör, Kesit, İstanbul, ss.209-214, 2021

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2021
  • Yayınevi: Kesit
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.209-214
  • Editörler: Zeynep Ü. Sinanoğlu, Editör
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Eski Türkçe çaşut ‘iftira, kara çalma’ sözü ve onunla aynı kökten çıkmış olan çeşitli sözler Uygurca döneminde yaygın ve işlektir. İslamî dönem metinlerde kullanım sıklığı azalır. Kıpçak ve Osmanlı metinlerinde bir anlam değişimi söz konusudur (‘casus’); Anadolu ağızlarında ise Osmanlıcadaki anlam ile Eski Türkçe arasında bir yerdedir. Bildiride bu konulara değinilecek, örneklerle geçmişten bugüne çaşıt ele alınacaktır.

The Old Turkic word çaşut ‘spy, slander’ and various words derived from the same root were common and productive in the Uyghur period. The frequency of use of the word decreases in the texts of the Islamic period. There is a semantic change in Kipchak and Ottoman texts (‘spy’); In Anatolian dialects, it is somewhere between the meaning in Ottoman and Old Turkic. In the paper, these issues will be mentioned, and the word “casit” will be discussed with examples from the past to the present.