Ankilozan Spondilit ve Romatoid Artrit Hastalarının Sosyodemografik ve Klinik Değişkenlere Göre İlaç Uyumları: Betimsel bir çalışma

Temeloğlu Şen E., Sertel Berk H. Ö., Sindel D.

Sağlık Akademisyenleri Dergisi, cilt.9, sa.4, ss.299-308, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 9 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Sağlık Akademisyenleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: MEDLINE, Index Copernicus, Asos İndeks, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.299-308
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Romatoid Artrit (RA) ve Ankilozan Spondilit (AS) hastalıkları uzun süreli medikal tedavi gerektirdiği için ilaç uyumu kritik bir önem gösterir. Bu hastaların ilaç uyumlarının incelenmesi ve uyuma etki eden faktörlerin ortaya konması çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Gereç ve Yöntem: 222 hastaya (RA: N=112; %50,45; AS: N=110; %49,55) İlaç Uyumunu Bildirim Ölçeği, Sosydemografik Bilgi Formu ve Klinik Bilgi Formu uygulanmıştır. Bulgular: Tanı durumunun diğer değişkenlerle ortak etkisinin uyum davranışı üzerindeki rolünün sınandığı iki yönlü varyans analizi sonuçlarına göre öncelikle tanının ilaç uyumu üzerindeki ana etkisinin anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Yanı sıra, sosyodemografik (yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi ve çalışma durumu) ve klinik (ilaç kodu ve türü) değişkenlerin hiçbirinin de ilaç uyumu üzerinde anlamlı ana etkisi görülmemiştir. Öte yandan, tanı durumu ile hiçbir sosyodemografik özelliklerin ilaç uyumu üzerinde ortak etkisi gözlenmemiştir. Sadece tanı ile ilaç kodunun uyum üzerindeki ortak etkisi anlamlı bulunmuştur (p<.05). Sonuç: Bu bulgular, RA ve AS hastalarının ilaç uyum davranışlarının ilaç kodu dışında pek çok klinik ve sosyodemografik değişken açısından benzer olduğunu ve bu iki tanı grubunun bir arada ele alınabileceğini düşündürmüştür. Ayrıca, RA ve AS hastaları ile gerçekleştirilen yeni ilaç uyumu araştırmalarının ve uygulamalarının hastaların ilaç kodunun dikkate alınarak tasarlanması gerektiğini ortaya koymuştur.

Objective: Medication adherence is critical to Rheumatoid Arthritis (RA) and Ankylosing Spondylitis (AS) patients since they need long-term medical treatment. Therefore, the purpose of the study is to examine medication adherence and reveal the factors influencing adherence. Materials and Methods: Medication Adherence Report Scale, Sociodemographic Information Form, and Clinical Information Form were conducted on 222 patients (RA: N=112; 50.45%; AS: N=110; 49.55%). Results: The Two-way ANOVA results tested the combined effect on diagnosis and sociodemographic and clinical factors on medication adherence that was not significant. Besides, neither sociodemographic (age, gender, education level, and employment status) nor clinical (drug code and type) variables had a significant main effect on medication adherence. On the other hand, no common effect of diagnosis and any sociodemographic characteristics on adherence. Also, only the combined effect of diagnosis and drug code on medication adherence was significant (p<.05). Conclusion: These results showed that RA and AS patients' medication adherence was similar in terms of many clinical and sociodemographic variables, except for the drug code. Consequently, both clinical groups could be carried out together, but these studies should be designed to consider the patients' drug code.