Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çocuğa Görelik Penceresinden Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Çevirileri-Necdet Neydim’e Armağan, Rana Kahraman Duru,Turgay Kurultay,Yeşim Tükel Kanra, Editör, Istanbul University Press, İstanbul, ss.39-71, 2024
Çocuk edebiyatı çevirisinin kendine özgü zorlukları ve özellikle kültürel öğelerin aktarımında çevirmenin becerilerinin ve yaklaşımının önemi bilinmektedir. Çevirmenin tutumunu ve aldığı çeviri kararlarını inceleyen çalışmalar, büyük ölçüde erek ürünü gözlemlemektedir. Bu durumda çevirmen kararları bir varsayım olarak ele alınmakta, ürün üzerinde görünür olmayan unsurlar keşfedilememekte ve çevirmen haricinde etkili karar mekanizmaları göz ardı edilebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, çocuk edebiyatı alanında gerçekleştirilen bir kitap çevirisi sürecine özbetimleme yöntemiyle bakmaktır. Özbetimleme, çevirmenin çeviri sırasında düşünsel süreçlerini ve aldığı kararları dilselleştirmesi anlamına gelmektedir. Burada çevirmen kendi öznel deneyimine olabildiğince nesnel perspektiften yaklaşabilmelidir. İncelenen örnek Dagmar Geisler’in, çevirisi bana ait olan ve Gergedan Yayınları tarafından yayımlanan Hasta Olmak ve Sağlıklı Kalmak başlıklı kitabıdır. Bu amaçla çeviri süreci ve çeviri sürecinde yer alan eyleyenler tanımlanmış, çeviri öncesi, sırası ve sonrasını kapsayan görevlendirme süreci, yazar ve kaynak eser hakkında bilgi, hedef kitle, uzmanlık alanına yönelik dilsel üslup, kültürel öğeler, illüstrasyonlar ve düzelti gibi konularının özbetimlenmesi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, çevirmenin iç sesiyle çeviri sürecine ilişkin deneyimlere, çeviri zorluklarına ve bunların üstesinden gelme yöntemlerine, hedef kitlenin konumlandırılmasına, nihai ürün üzerinde çevirmenin dışında alınan kararlara dair veriler elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde, (kendi çeviri etkinliğime dış gözle bakarak) çevirmenin çeviriye başlamadan önce yazar, kaynak eser, hedef kitle, çevirinin amacı, kaynak metnin dilsel ve kültürel çözümlemesi gibi çeşitli unsurları sorguladığı, gerekli araştırmaları tamamladıktan sonra çevirisini gerçekleştirdiği, çeviri öncesi, sırası ve sonrasında yayıneviyle işbirliği içerisinde çalıştığı ortaya koyulabilmiştir.