Farklı Hız Kapasitesine Sahip Araçların Sürücülü ve Sürücüsüz Olarak Farklı Görsellerin Gösteriminin Algılanan Süreleri Arasında Fark Var Mı?

Ünver R.

21. Ulusal Psikoloji Kongresi “Antik Psişeden Bilişsel Sinirbilime”, İstanbul, Türkiye, 13 - 16 Ekim 2022, ss.300-301

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.300-301
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Farklı Hız Kapasitesine Sahip Araçların Sürücülü ve Sürücüsüz Olarak

Farklı Görsellerin Gösteriminin Algılanan Süreleri Arasında Fark Var Mı?

 

 

Giriş ve Amaç

Literatürde yer alan çalışmalar, aynı sürenin farklı zamanlarda farklı hızda algılanabildiğini ve öznel süre ile nesnel süre arasında çoğu zaman fark olduğunu göstermektedir. Farklı modalitelerde sunulan zamansal olmayan uyaranların da zaman yargılarını etkilediğini bilmekteyiz. Zamanın psikofiziğini araştıran araştırmacılar, uyaran özelliklerindeki değişiklikler de dahil olmak üzere algılanan sürenin hangi faktörlere bağlı olarak daralmakta veya genişlemekte olduğunu incelemektedirler.

 

Yöntem

Bu araştırmanın amacı, 2015 yılında Mioni ve arkadaşları tarafından yürütülen çalışmada zamanı ikiye bölme tekniği kullanarak yaptıkları çalışmayı “rating” yolu ile tekrar etmektir. Bu bağlamda uyaranların hareket kapasitesi bağlamlı sembolik anlamının algılanan süreyi nasıl etkilediğini farklı bir yöntemle ölçerek karşılaştırmak hedeflenmiştir. Çalışmada farklı sunum süreleri ile tekrarlı olarak sunulan motor ve bisiklet araçlarının sürücülü ve sürücüsüz görsellerinin zaman algısı yargısına etkisi incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini 18-25 yaş aralığındaki toplam 45 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. PsychoPy ile hazırlanan çalışmada dört farklı görsel (sürücülü motor, sürücülü bisiklet, sürücüsüz motor, sürücüsüz bisiklet) altı farklı sunum süresi (400, 600, 800, 1000, 1200 ve 1400 ms) ile tekrarlı olarak katılımcılara gösterildikten sonra görsellerin ekranda kalma süresi sorularak uyaranların algılanan süreleri ölçülmüştür.

Bulgular

Motor ve bisiklet uyaranlarının sürücülü ve sürücüsüz olma durumlarıyla temsil ettikleri anlamlarının ve tekrar değişkeninin zaman algısını etkilemediği bulunmuştur. Diğer ortak etkilerin dışında sadece araç x sürücü x tekrar değişkenlerinin ortak etkisinin anlamlı olduğu saptanmıştır. Sürücüsüz motor ve bisiklet görselleri arasında zaman algısı değerleri açısından ilk gösterimde anlamlı farklılık bulunmuştur (p=.013). Ancak ikinci ve üçüncü gösterimlerinde anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Sürücülü motor ve bisiklet görselleri karşılaştırıldığında hiçbir gösterimde anlamlı bir etki bulunamamıştır.

Tartışma ve Sonuç: Mevcut çalışmanın verilerinin farklı öğrenciler tarafından toplanmıştır. Dolayısıyla sonuçlar açısından bir kısıt yaratabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Yanı sıra, zamanın nasıl işlemlendiğini anlamak ve bu modellerin doğruluğunu test etmek için geliştirilen metodolojik prosedürler henüz yeni çalışılan bir alan olduğundan farklı yöntem ve süre aralıkları ile tekrar edilen çalışmalara daha çok ihtiyaç vardır.

 

Anahtar Kelimeler: zaman algısı, zaman