Research Information System
kocaeli ilahiyat dergisi, vol.6, no.1, pp.255-276, 2022 (Peer-Reviewed Journal)
Osmanlı tecvîd sahasında yapılan çalışmalardan biri de Osmanlı Devleti’nin son devrinde
yaşayan ilim adamlarından Muhammed Salih Tanrıbuyruğu’na (ö. 1986) aittir. Onun
Muhîtü’t-tecvîd isimli eseri, otuz bir sayfadan müteşekkil olup Osmanlıca’dır. Mezkûr
risâle, yazarın ifadesiyle hafızlığa çalıştırdığı talebelerinin istifadesi için yazılmıştır. Salih
Tanrıbuyruğu’nun bu risâlesi tecvîd konularının akıcı bir dil kullanılarak anlatıldığı kıymetli bir eserdir. Zira bu çalışma içeriğinde kolay ve özet bilgi niteliğindeki ayrıntılarla
son derece önemli bir teliftir.
Eserle ilgili bağımsız bir çalışma yapılmadığı görülmüştür. Dolayısıyla hem metot hem
de içerik açısından, Muhîtü’t-tecvîd isimli eseri daha yakından tanıma ve sahadaki diğer eserlerle karşılaştırarak kaynaklardaki yerini belirlemek amacıyla bu çalışma kaleme
alınmıştır. Bu bağlamda makalede öncelikle Muhammed Salih Tanrıbuyruğu’nun hayatı,
ilmi kişiliği ve eserlerine değinildikten sonra Muhîtu’t-tecvîd adlı risâlesinin içeriği ele
alınmıştır. İncelemeler sonucunda Muhammed Salih Tanrıbuyruğu’nun genel olarak tecvîd konularını ustaca ele aldığı bu risâlenin, Kur’ân tilâvetini yapanlar için önemli bir
kaynak; kıraat ve Kur’an okutan üstatlara da başucu niteliğinde faydalı bir çalışma olduğu
kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kur’ân, Kıraat, Tecvîd, Muhammet Salih Tanrıbuyruğu, Muhîtü’t-tecvîd