Ailesel Erişkin Miyoklonik Epilepsi: Yetersiz Tanınan Bir Hastalığa Klinik ve Genetik Yaklaşım


ALTIOKKA-UZUN G., BAYKAN B.

Nöropsikiyatri Arşivi, cilt.60, sa.2, ss.174-177, 2023 (SCI-Expanded) identifier identifier identifier

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 60 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.29399/npa.28252
  • Dergi Adı: Nöropsikiyatri Arşivi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED), Scopus, Academic Search Premier, CINAHL, EMBASE, Psycinfo, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.174-177
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Ailesel erişkin miyoklonik epilepsi (Familial Adult Myoclonic Epilepsy-FAME), kortikal tremor, miyoklonus ve epileptik nöbetler ile karakterize otozomal dominant bir hastalıktır. İlk olarak Japon ailelerde tanımlanmış ve zamanla farklı akronim ve isimlerle tanınmaya başlamıştır. Bu derlemede FAME hastalığının farkındalığının artırılması için, temel klinik özellikleri,patofizyolojisi ve tanısal yaklaşımın gözden geçirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Pubmed ve Web of Science veri tabanları kullanılarak konu ile ilgili tam metin ve İngilizce olarak erişilebilen, tum makale turlerini içerecek şekilde literatur taraması yapılmıştır. Bulgular: Nadir görülen bu tablonun ilk klinik belirtisi, sıklıkla ikinci dekadda ortaya çıkan istemsiz, tremor benzeri parmak hareketleridir. Uyarana duyarlı bu hareketler, genellikle vücudun diğer bölgelerinde de gözlemlenebilir. Epileptik nöbetler, hastalığın seyri sırasında daha geç ortaya çıkarlar. Jeneralize tonik-klonik ve miyoklonik nöbetler en sık görülen nöbet tipleridir. Kognitif gerileme, migren, gece körlüğü gibi klinik spektrumu genişleten ek klinik bulgular tanımlanmıştır. Elektroensefalografi incelemesinde diken-dalga aktivitesinin eşlik ettiği/ etmediği normal ya da hafif yavaş temel aktivite mevcuttur. Kortikal kaynağı işaret eden dev somato-sensoriyal uyandırılmış potansiyeller ve C refleksi tespit edilebilir. Beyin hipereksitabilitesi ve serebellar patolojik değişikliklerin katkısı daha önce bildirilmiş olmasına rağmen, sendromun patogenezi hâlâ bilinmemektedir. Genetik yönü oldukça karmaşıktır, bağlantı analizlerinde 2., 3., 5., 8. kromozomlar üzerinde dört bağımsız lokus tanımlanmıştır. Son çalışmalar, FAME’nin patogenezinde yer alan intronik TTTCA ve TTTTA anormal pentanükleotid tekrar genişlemelerini ortaya koymaktadır. Sonuç: Halen ILAE tarafından bağımsız bir epileptik sendrom olarak sınıflandırılmadığından, yeterince tanınmayan bu hastalık hakkında bazı soru işaretleri mevcuttur. Klinik bulguların sinsi ilerlemesi ve fenotip benzerlikleri tanı karmaşasına yol açabilir. Klinik ve elektrofizyolojik uluslararası işbirlikleri, FAME’yi juvenil miyoklonik epilepsi ve yavaş ilerleyen progresif miyoklonik epilepsiler dâhil olmak üzere diğer miyoklonik epilepsilerden ve esansiyel tremor gibi hareket bozukluklarından ayırmaya yardımcı olabilir.
Introduction: Familial Adult Myoclonic Epilepsy (FAME) is an autosomal dominant disease characterized by cortical tremor, myoclonus and epileptic seizures. In this article, we aimed to review the main clinical characteristics, pathophysiology and diagnostic work-up of this disease to increase awareness. Method: PubMed and Web of Science databases were used and all types of articles available in full text and Englishwere selected Results: The first symptom of this rare condition is involuntary tremor-like finger movements that appear often in the second decade. Generalized tonic-clonic and myoclonic seizures are the most common types of seizures which develop later in the course of the disease. Additional clinical symptoms enlarging the clinical spectrum have been described, such as cognitive decline, migraine, night blindness. Electroencephalography shows usually normal background activity with/without generalized spike and wave activities. Giant somato- sensory evoked potentials (SEP) and long loop latency reflexes which indicate the cortical origin can be detected. Genetic side of the disorder is rather complicated, linkage analyses defined four independent loci on chromosome 2, 3, 5 and 8. Recent studies disclose abnormal pentanucleotide repeat expansions of intronic TTTCA and TTTTA that are involved in the pathogenesis of FAME. Conclusion: However, as it is not classified as an individual epileptic syndrome by the ILAE, there are still some question marks about this under-recognized disease. The insidious progression of the clinical findings and similarity in phenotypes may lead to misdiagnosis. Clinical and electroclinical international collaborations may help distinguish FAME from other myoclonic epilepsies including juvenile myoclonic epilepsy and slow-progressive forms of progressive myoclonic epilepsy and movement disorders like essential tremor.