TOD 17. Mart Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 08 Kasım 2020
Başlık : Göz
bankasının 23 yıllık donör verilerinin analizi
Anahtar kelimeler:
Analiz,doku vericileri, göz bankaları,kornea nakli,ölüm nedeni,sifiliz
GİRİŞ VE AMAÇ
Çalışmanın amacı kliniğimizdeki göz bankasının kuruluşundan
bu yana elde edilen donör verilerinin yıllar içindeki değişimlerini
incelemektir.
YÖNTEM
Ekim 1996-Ocak 2020 arasındaki kornea donörlerinin kayıtları
retrospektif olarak incelendi. Donör sayısı; donörlerin yaş,cinsiyet
dağılımları ve ölüm nedenleri; bağış ile donör
olanların oranı; alınan kornea dokusu sayısı; seroloji pozitifliği ve mikrobiyolojik
etkenlerin oranı ve imha edilen kornea sayısı yıllara göre incelendi. 2008 yılı
ve öncesiyle 2009 yılı ve sonrası birbiriyle karşılaştırıldı.İstatistiksel
analizler için SPSS versiyon 22.0, verilerin normal dağılıma uygunluğunu test
etmek için Shapiro-Wilk testi kullanıldı. İki bağımsız grup arasındaki ortalamalar
normal dağılıma uygunsa bağımsız örneklerde T testi, normal dağılıma uymuyorsa Mann-Whitney
U testi kullanıldı. P< 0.05 anlamlı kabul edildi.
BULGULAR
23 yıllık donör sayısı toplam 2018 idi.Donörlerden 1368
(%67)’i erkek, 650 (%32)’ si kadındı. Donörlerin 226(%11,2)’ sı bağış, 1792
(%88,8)’i bağış değildi. Alınan toplam kornea dokusu 3849, imha edilen doku
497(%12,91); transplantasyona uygun doku sayısı 3348 (%87,09) idi. Seroloji
nedeniyle 206 (% 5,35), kornea dokusu kalitesi kötü olduğu için 291(%7,56)
kornea imha edildi. Ölüm ile prezervasyon arasındaki süre ortalama 341.2 ±
72.56 (280-570) dakika idi. Tablo 1’de 2009-2019 yılları arasında, 1996-2008
yılları arasındakilere oranla, travmaya (p=0,001) ve kardiyak nedenlere (p=0,014) bağlı ölümlerde ve kornea kalitesi düşük
olduğu için imha edilen doku oranında (p=0.004) anlamlı bir azalma olduğu
izlenmektedir. 2013 yılı ve sonrası (104.14 ± 22.43) alınan ortalama kornea sayıları 2012 yılı ve
öncesi (194.29 ± 63.73) ile karşılaştırıldığında anlamlı bir azalma vardır(p=0.002). 2015 yılı
ve sonrasında, öncesine göre sifiliz(+)' liğinde anlamlı bir artış
bulunmaktadır. (Bağımsız örneklerde T testi; P=0,001) Yıllara göre donör
verilerindeki değişimler grafik 1,2,3 ve 4 'te görülmektedir.
TARTIŞMA VE SONUÇ
2013 yılı ve sonrası göz bankasına bağlı
doku kaynağı merkezlerinin azalmasıyla donör sayısında düşüş gözlemlenmektedir.
2009 yılı ve sonrası 50 yaş altı donörlerin azaldığı ancak bunun anlamlı
olmadığı (p=0,069); travmaya bağlı ölümlerin azalıp kardiyak nedenlere bağlı
ölümlerin arttığı görüldü.
2009 yılı ve sonrası speküler mikroskopi imkanlarının
artması, lameller cerrahi ve fakoemülsifikasyon tekniklerinin gelişmesiyle
artık daha yaşlı ve katarakt cerrahisi geçirmiş donörlerden doku alınabilmekte,
endotel kalitesi kötü dokular anterior lameller keratoplasti için
kullanılabilmektedir.