İstanbul Bölgesi’ndeki Sahilçamı (Pinus pinaster Aiton) plantasyonlarının silvikültürel yönden incelenmesi


BALEKOĞLU S., ERTAŞ A.

İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, sa.66, ss.391-409, 2016 (SCI-Expanded)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED), Scopus, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.391-409
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Odun hammaddesi talebinin, hızlı gelişen türlerle oluşturulan plantasyonlardan karşılanması doğal ormanlarımız üzerindeki baskıyı da azaltacaktır. Türkiye genelinde 80 bin hektarı aşan hızlı gelişen iğne yapraklı tür plantasyonlarının yaklaşık 77 bin hektarı sahilçamı plantasyonlarından oluşmaktadır. Bunun yaklaşık 16 bin hektarı (%20) ise İstanbul Bölgesi’nde bulunmaktadır. Bu çalışmada, Anadolu (Kanlıca, Beykoz, Sultanbeyli ve Şile-Sahilköy) ve Avrupa (Bahçeköy-Bentler, Arnavutköy ve Terkos-Durusu) yakasındaki sahilçamı plantasyonlarının silvikültürel özelliklerinin saptanması ve büyüme performanslarının tek ağaç bazında belirlenmesi amaçlanmıştır. Örnek alanlar için uygulanacak özel silvikültürel tedbirlerin belirlenmesi için bireylerin canlı tepe oranları (TO) hesaplanmış ve TO ≤ 0,30; 0,31-0,40 ve 41 ≤ TO’ ya göre kategorize edilmiştir. Örnek ağaçların yaş, göğüs çapı (cm), boy (m) ve gövde hacimleri sırasıyla 22-50; 26,6-46,8 cm; 14,0-23,0 m ve 0,5150-1,8560 m3 arasında değişmektedir. Yapılan gövde analizi sonuçlarına göre; Kanlıca, Sultanbeyli, Şile-Sahilköy, Terkos-Durusu ve Arnavutköy’deki örnek ağaçların ortalama göğüs yüksekliğine 4 yaşında ulaştığı tespit edilmiştir. Öte yandan Beykoz ve Bahçeköy-Bentler bölgelerindeki örnek ağaçların ise, ortalama göğüs yüksekliğine 3 senede ulaştığı belirlenmiştir. Buna göre bu alanlarda gençlik bakım önlemleri 3-4. yaşlarda bitirilebilir. Sahilçamında tespit edilen ilk 10 yıllık hızlı büyüme enerjisinden faydalanmak için, 11-12. yaşlarda ilk aralama, 18-20. yaşlarda ikinci bir aralama (kalan ağaçların % 25-30’unun çıkartılması) uygulanarak, 30. yaşta son kesimlerin yapılması önerilebilir. İdare müddeti 40 yıl olması durumunda ise; 30. yaşta üçüncü aralamadan sonra 40. yaşta son kesim yapılabilir. 

Industrial plantations have substantially reduced the pressure on natural forests. There are approximately 80.000 hectares of industrial plantations, established with fast growing coniferous species, 77.000 hectares of which are maritime pine plantations in Turkey. Furthermore, approximately 16.000 hectares of maritime pine plantations, which amount to about 20 percent of all maritime pine plantations in Turkey, occur in Istanbul. The aim of this study is to determine the silvicultural characterictics and individual tree growth pattern of martimie pine plantations owing in different site-index located in Anatolian (Kanlıca, Byekoz, Sultanbeyli and Şile-Sahilköy) and European (Bahçeköy-Bentler, Arnavutköy and Terkos-Durusu) Istanbul. In order to determine required silvicultural treatments, all the trees’ live crown ratios (CR) were calculated and categorized with respect to CR ≤ 0.30, 0.31-0.40 and 41 ≤ CR. The minimum and maximum recorded values for the trees’ age, DBH, height and stem volume were found in the range of 22-50 years, 26.6-46.8 cm, 14.0-23.0 m and 0.5150-1.8560 m3 respectively. The results revealed that sampled trees reached to mean breast height of 1.30 m at the age of 4 years in Kanlıca, Sultanbeyli, Şile-Sahilköy, Terkos-Durusu and Arnavutköy whereas the ones in Beykoz and BahçeköyBentler reached the same height at the age of 3 years. According to these results, tending during the thicket stages of trees within these areas is completed at 3 to 4 years of age. In order to take advantage of the fast growing attributes of maritime pine which was found to grow fast within first 10 years, the first thinning should commence at the age of 11-12 years; thereafter, the second thinning should commence at the age of 18-20 years; finally, the final cut should be performed when the plantation is approximately 30 years of age. If rotation age is considered 40 years, the third thinning should commence at the age of 30 years.