Akademik Veri Yönetim Sistemi
Akademik Geriatri Dergisi, cilt.6, ss.79-89, 2014 (Hakemli Dergi)
Giriş: Yaşlılıkta beslenme; fizyolojik değişiklikler, akut-kronik hastalıklar, ağız ve diş sağlığı problemleri, çok sayıda ilaç kullanımı, ekonomik faktörler, gıda teminindeki zorluklar, tek başına yemek hazırlayamama ve yiyememe gibi nedenlerle olumsuz etkilenmektedir. Yaşlıların bakımında ve takibinde temel hedef, fonksiyonelliğin korunmasıdır. Bu amaçla yaşlı fonksiyonelliğini etkileyecek etmenler yönünden fiziksel, fonksiyonel, çevresel, sosyal ve psikolojik değerlendirmeleri kapsayan kapsamlı geriatrik değerlendirme yapılır. Özellikle 75 yaş üstündeki yaşlıların beslenme durumunun demografik özellikler, yürüme hızı, kas gücü, fiziksel aktivite, kognitif durum, depresyon, kronik hastalık sayısı, polifarmasi gibi durumlarla ilişkisi olabilir. Bu çalışmadaki amaç toplumda yaşayan 75 yaş üstü bireylerin nütrisyonel durumlarıyla ilişkili faktörlerin saptanmasıdır.
Materyal ve Metod: Bu çalışma bir üniversite hastanesinin iç hastalıkları anabilim dalına bağlı geriatri bilim dalı polikliniğine başvuran 75 yaş üstü gönüllü yaşlılarla 03 Ocak 2013 ile 31 Aralık 2013 tarihleri arasında tanımlayıcı tip bir çalışma olarak yürütüldü. Katılımcılara fiziksel ve sosyo-demografik özellikleri yanında Katz günlük yaşam aktiviteleri formu, Lawton-Brody enstrümental günlük yaşam aktiviteleri formu, basitleştirilmiş iştah anketi, mini nütrisyonel değerlendirme kısa form, geriatrik depresyon ölçeği kısa form, mini-cog, zamanlı kalk yürü testi, el kavrama gücü testi, biyoelektrik impedans analizi ile vücut kas kütlesi ölçümü yapıldı.
Bulgular: Çalışmaya toplam 203 yaşlı alındı. Yaşlıların %33 (67)’ü erkek, %67 (136)’si kadındı. Grubun yaş ortalaması 80.9 idi. Yaşlıların %5.4’ünde malnütrisyon, %22.7’sinde malnütrisyon riski vardı. Beslenme durumunun bozukluğu ile kadın cinsiyeti ve ileri yaş arasında pozitif yönde korelasyon vardı. Beslenme ve iştah durumu ile fonksiyonel kapasite ölçümleri ve kognitif durum arasında pozitif yönde korelasyon, depresyon testi puanları ile negatif yönde korelasyon vardı.
Sonuç: Yetmiş beş yaşından sonra beslenme ve iştah durumundaki azalma, fiziksel ve fonksiyonel kapasitede, kognitif durumda azalma ve depresif duygudurum ile ilişkilidir.
Anahtar Kelimeler: Halk sağlığı; yaşlı; beslenme; fonksiyonel kapasite; kapsamlı geriatrik değerlendirme