Akademik Veri Yönetim Sistemi
İstanbul Esenyurt Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.1, sa.1, ss.35-50, 2024 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı, Nuri Bilge Ceylan’ın Kasaba (1997), Mayıs Sıkıntısı (1999) ve Uzak (2002) filmlerini içeren Taşra Üçlemesi’nde Japon yönetmen Yasujiro Ozu’nun etkilerini irdelemektir. Taşra Üçlemesi’nin yanı sıra Ozu’nun İkinci Dünya Savaşı sonrası filmlerini temsil ettiği varsayımıyla Noriko Üçlemesi içinde yer alan Geç Gelen Bahar (1949), Erken Gelen Yaz (1951) ve Tokyo Hikâyesi (1953) filmleri örneklem olarak seçilmiştir. İki üçlemenin yapım süreci kısaca, anlatı ve üslupsal tercihleri ise detaylıca birbiriyle ilişkilendirilirken betimsel yöntem ve Berger’in karşılaştırmalı analiz yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışmada temelde “Ceylan’ın Taşra Üçlemesi, Ozu’nun İkinci Dünya Savaşı sonrası filmlerinden hangi bakımlardan benzerlikler taşımaktadır?” sorusundan hareket edilmektedir. Sinema literatüründe Yasujiro Ozu’nun Türkiye’de üretim yapan yönetmenler üzerindeki etkilerini merkeze alan bir araştırma bulunmadığından, Nuri Bilge Ceylan’ın erken dönem filmlerinde Ozu’nun etkilerine odaklanılan bu çalışma, Türk sinema araştırmaları literatüründe yeni bir alan açılmasına katkı sağlama niyetiyle yapılmıştır. Ceylan’ın Taşra Üçlemesi’nde; oyuncu seçimi ve oyuncu yönetimi; minimalist, yavaş ve eksiltili anlatı tercihi; kameranın konumlandırılması ve olay örgüsüne hizmet etmeyen çekimlere yer verilmesi bakımından Ozu’nun izlerinin bulunduğu tespit edilmiştir. Sonuçta iki yönetmeni yapımdan gösterime kadar birbirine bağlayan anahtar kavramın “tekrar” olduğu anlaşılmaktadır.
The purpose of this study is to examine the influence of Japanese director Yasujiro Ozu on Nuri Bilge Ceylan's ‘Provincial Trilogy’, including the films The Small Town (1997), Clouds of May (1999), and Distant (2002). In addition to Province Trilogy, the films Banshun (1949), Bakushu (1951) and Tokyo Monogatari (1953), which are included in ‘Noriko Trilogy’, which is acknowledged as a representation of Ozu’s films after the Second World War, are selected as samples. While the production process of the two trilogies is briefly related to each other, and their narrative and cinematic style preferences are related in detail, the descriptive method and Berger’s comparative analysis approach are used. In the study, the central question is “In what ways is Ceylan’s Province Trilogy similar to Ozu’s post-the Second World War films?”. Since there is no research in the Turkish cinema studies literature focusing on the effects of Yasujiro Ozu on the directors producing in Turkey, this study, which focuses on the effects of Ozu in Nuri Bilge Ceylan's early films, was conducted with the intention of contributing to the opening of a new field in this literature. In Ceylan’s Province Trilogy, it has been determined that there are traces of Ozu in terms of positioning the camera, casting, actor/actress management, preferences for minimalist, slow and elliptic narratives and of including shots that do not serve the plot. As a result, it is understood that the key concept that interconnect the two directors from production to release is “repetition”.