Calculation of Flood Recurrence of Delibekirli Basin (Kırıkhan/Hatay) using Statistical and Deterministic Methods and Modeling with HEC-RAS


Bozdoğan M., Canpolat E.

Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, vol.10, no.2, pp.478-503, 2024 (Peer-Reviewed Journal) identifier

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 10 Issue: 2
  • Publication Date: 2024
  • Doi Number: 10.21324/dacd.1387971
  • Journal Name: Doğal Afetler ve Çevre Dergisi
  • Journal Indexes: Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.478-503
  • Istanbul University Affiliated: No

Abstract

As an inevitable consequence of population growth, human beings occupying more space on the earth's surface are more likely to encounter and be damaged by natural events. In order to minimize these damages, planning is required. Risk modelling studies are an important parameter in planning. Models can be made with higher accuracy with the help of Geographic Information Systems (GIS) and Remote Sensing (RS) technologies, which have been used intensively in multidisciplinary fields in recent years. In this study, the flood risk potential of the Delibekirli Stream Basin, which is located in the central part of the Amanos Mountains and has flood records in 2014 and 2015, was revealed by statistical and deterministic methods. Using various statistical parameters and distribution functions, the unit hydrograph peak flow and 2, 5, 10, 25, 50, 100, 500 and 1000-year flood recurrence flows of the basin were calculated. Using these values, a 1D hydraulic model was created in steady flow conditions using the River Analysis System (HEC-RAS v.6.1) software developed by the US Army Corps of Engineers, Hydrologic Engineering Center (USACE-HEC). In the city of Kırıkhan, which was built on the accumulation fan formed by the Delibekirli Stream, the channel cross-sections were narrowed due to the construction and various interventions were made to the river bed. As a result of the studies and evaluations carried out, it was concluded that in order to prevent the floods that may occur due to the Delibekirli Stream in Kırıkhan from causing loss of life and property, it was concluded that the works for the river channel should be designed based on at least 500-year flood flow $(124,36 m^3/s)$.
Nüfus artışının kaçınılmaz bir sonucu olarak, yeryüzünde daha fazla alan işgal eden insanoğlunun doğal olaylarla karşılaşma ve bunlardan zarar görme olasılığı artmaktadır. Ortaya çıkan bu zararları en aza indirmek ancak doğru ve etkili planlamalarla mümkün olabilmektedir. Planlamada risk modeli çalışmaları önemli bir parametredir. Modeller, son yıllarda multidisipliner alanlarda yoğun bir şekilde kullanılan Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) teknolojileri yardımıyla doğruluğu daha yüksek bir biçimde yapılabilmektedir. Bu çalışmada, İstatistiki ve Deterministik yöntemlerle, Amanos Dağlarının orta kesiminde yer alan ve Kırıkhan şehrinin ortasından geçen, 2014 ile 2015 yıllarında taşkın kayıtları olan Delibekirli Çayı Havzası’nın taşkın risk potansiyeli ortaya çıkarılmıştır. Çeşitli istatistiksel parametreler ve dağılım fonksiyonları kullanılarak havzanın birim hidrograf pik debisi ve 2, 5, 10, 25, 50, 100, 500 ve 1000 yıllık proje taşkın tekerrür debileri hesaplanmıştır. Ortaya çıkan bu değerler kullanılarak, ABD Ordusu Mühendisler Birliği, Hidrolojik Mühendislik Merkezi (USACE-HEC) tarafından geliştirilen Akarsu Analiz Sistemi (HEC-RAS v.6.1) yazılımı kullanılarak kararlı akım şartlarında bir boyutlu (1D) hidrolik model oluşturulmuştur. Delibekirli Deresi’nin oluşturduğu birikinti yelpazesi üzerinde kurulmuş olan Kırıkhan şehrinde yapılaşmaya bağlı olarak kanal enkesitleri daraltılmış ve akarsu yatağına çeşitli müdahaleler yapılmıştır. Yapılan çalışma ve değerlendirmeler sonucunda Kırıkhan’da Delibekirli Deresi’ne bağlı yaşanabilecek taşkınların can ve mal kaybına neden olmaması için akarsu kanalına yönelik çalışmalarda en az 500 yıllık proje taşkın debisi $(124,36 m^3/s)$ esas alınarak projelendirilmesi gerektiği sonucu ortaya çıkarılmıştır.