Mısır’ın İstirdâdını Ele Alan Vekáyi‘nâmeler ve Mehmed Emîn Karahân-Zâde’nin Târihçe’si


SARIKAYA H.

İSLAMİ İLİMLER DERGİSİ, cilt.9, sa.2, ss.71-126, 2015 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 9 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2015
  • Dergi Adı: İSLAMİ İLİMLER DERGİSİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.71-126
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma 1798’de Napolyon Bonapart’ın Mısır’ı işgali sonrası meydana gelen gelişmeleri konu edinen kaynak eserlerin tespiti ile bu kaynaklar arasında yer alan Mehmed Emîn Karahân-zâde’nin Tarihçe’sini konu edinmektedir. Çalışmanın temel gayesi, Mısır'ın işgali ve sonrasında meydana gelen gelişmeleri ele alan vekayi‘nâmeler ile ilgili edebi eserleri tanıtmak ve bu sefere dair bir eser kaleme almış olan Mehmed Emîn Karahân-zâde’nin Tarihçe’sini gün yüzüne çıkartarak araştırmacıların istifadesine sunmaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışma iki kısma ayrılmıştır. Birinci kısımda Mısır’ın geri alınmasına dair umûmî ve husûsî vekayi‘nâmeler ile edebî yazın türleri arasında yer alan çeşitli eserlerin müellifleri, muhtevaları, yararlandıkları kaynakları ve tarihî açıdan kıymetleri değerlendirilmiştir. İkinci kısımda ise Kars bölgesinde yaşamış ve genç yaşta vefat etmiş değerli tarihçi olan Mehmed Emîn Karahân-zâde’nin hayatı ile sefere dair kaleme aldığı eserinin tarihsel kıymeti ve önemi bir kritiğe tabi tutulmuştur. Çalışmanın sonuna ise Târîhçe’nin transkribe edilmiş metni eklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Mısır, Napolyon Bonapart, Akkâ Muhasarası, Vekayi‘nâmeler, Mehmed Emîn Karahân-zâde, Târîhçe.

Sources about re-conquest of Egypt and Me?med Emin Kara?anzade’s Ta’rî?ce

Abstract

This study focuses on determining works of which subject is “later developments” of Egyptian invasion initiated by Napoleon Bonaparte in 1798 and Ta’rî?ce of Me?med Emin Kara?anzade among these relevant resources. Main objective is to present chronicles about Egypt, similar literal works and major writing of Kara?anzade so as to pave the way for future researches. Within this framework, this study falls into two sections; the first one is general and individual chronicles appertaining to re-conquest of Egypt and writers, contends, resources benefitted and historical value of various works among literal genres. The second one is biography of Me?med Emin Kara?anzade who resided in Kars and died at a very young age and critique of his work. A transcript version of original text has been added at the end of the study.

Key Words: Egypt, Napoleon Bonapart, The Siege of Acre, Chronicles, Me?med Emin Kara?anzade, Ta’rî?ce.