Muhâwalât al-Atrâk İqâmata Shaâir al-İbâdah bi al-Luga al-Turkiyyah fî Daw’i Maqâsid al-Sharîah


AYDAR H.

International Conference on Islamic Jurisprudence and the Challenges of The 21st Century: Maqasid al-Shari’ah and its Realization in Contemporary Societies, Malezya, 1 - 04 Ağustos 2006, cilt.2, ss.236-249

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 2
  • Basıldığı Ülke: Malezya
  • Sayfa Sayıları: ss.236-249
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra başta namaz olmak üzere ibadetlerin Türkçe olarak yapılması yönünde çok önemli girişimler olmuştur. Önceleri özellikle Batıdaki gelişmelerin etkisinde kalan bazı düşünürler tarafından dile getirilen anadilde ibadet anlayışı, Cumhuriyetin kurulmasından sonra bizzat Devletin öncülük yaptığı bir hareket halini almıştır. Devletin resmi bir kuruluşu olan İstanbul Darülfünun İlahiyat Fakültesi, ibadetlerin Türkçe ifası yönünde bir rapor hazırladığı gibi, Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk de, bu harekete destek vermiş, bizzat kendisi seçtiği seçkin imamlara Türkçe ezan okuyup Kur’an okumalarını emretmiştir. Bunun sonucu olarak Türkiye’de başta ezan olmak üzere bazı ibadetler uzun süre Türkçe olarak ifa edilmiştir.

Halen zaman zaman tartışılan bu hareketin savunucuları, “ibadetlerin anlaşılır olması gerektiği” ilkesinden hareket ettiklerini ve bu ilkenin de İslam’ın en temel prensiplerinden biri olduğunu iddia etmekte ve gayelerinin “Türkleri yaptıkları ibadetin anlamını bilir hale getirmek” olduğunu söylemektedirler. Bunlar bunun için temel dini referanslar olan Kur’an ve Sünnet ile Fıkıh ve Tarih kitaplarını delil olarak kullanmaktadırlar. Başta Ebu Hanife olmak üzere bazı Hanefi fakihlerin konuyla ilgili görüşleri, girişimin destekçileri tarafından sıkça kullanılmıştır. Ayrıca Farisilerin namazlarında okumalarını talep etmeleri üzerine Selman-ı Farisi’nin Fatiha suresini Farsça’ya çevirip onlara gönderdiğine dair ona nispet edilen rivayet ve başka bazı tarihi olaylar da bunlar tarafından delil olarak kullanılmıştır.

 

Bu tebliğde Cumhuriyet döneminde Türkiye’de meydana gelen anadilde ibadet girişimleri ve bunların dayanakları üzerinde durulacak, İslam Fıkhı çerçevesi içinde değerlendirilmesi yapılacaktır.

??????? ??????? ????? ????? ??????? ?????? ??????? ?? ??? ????? ???????

??? ????? ????????? ??????? ??? ??? ????? ???????? ??? ????? ??????? ?????? ??????? ???? ?? ????? ???????? ???? ??? ????? ?? ??????? ??? ????? ??????? ????? ?????? ????? ?? ???????? ???? ???? ?? ?????? ?? ????? ??????? ?????? ??? ????? ?????????? ????? ??? ?????? ??? ?????? - ??? ????? ???????? ??????? ???? ??????? ??????? ????????? - ?????? ?? ????? ???????? ???? ???? ?? ????????? ??????? ??? ???????? ?? ??? ????? ???? ??????? ???? ????????? ?? ??? ??? ????? ??? ???????? ?? ??? ??????? ??? ???? ???? ??? ??? ??????? ??? ???? ??????? ????? ??? ?????? ??????? ???? ?????? ?????? ?? ?????? ?????? ???????? ??????? ?????? ??? ????? ???? ???? ??? ??? ???? ?????? ?????? ??? ???????? ?????? ??????? ??? ????? ????? ????? ???.

 

????? ????? ????????? ?????? ??????? ????? ?????? ???? ?? ?????? ???? ????????? ??? ?? ??? ??? ????? ?? ???? ?? ???????? ??? ????? ??? ??? ?? ???? ????? ???? ??? ???? ???? ????. ???? ??? ???????? ??? ?? ????? ???? ???????? ?????? ??????? ???? ???? ??? ????? ??? ??? ????? ??? ??????? ???? ????? ???????? ??? ???? ?? ??????? ?? ???? ????? ???????? ???? ????? ????? ?????? ?? ????? ?? ????? ??? ??? ??????? ?????? ???? ???????? ??????? ??????? ????? ????? ???????? ?? ????????? ??? ??? ??? ???? ?? ?????? ??????? ?????? ??? ??????? ??? ??? ???? ????? ?? ??? ????? ??? ??? ?????? ??? ????? ?????? ????? ?? ???????? ????? ????? ???? ??? ??????? ?????? ????? ??????? ??? ???? ???? ??????? ??? ???????? ??? ??? ?????? ?? ????? ???????? ?? ?????? ??? ???? ??????? ???????? ??????? ???? ????? ?? ??? ??? ???????? ???? ????? ????? ??? ????

 

????? ?? ??? ????? ??? ??????? ??? ??????? ?????? ???????? ?????? ?????? ?? ????????? ??????? ???? ?????? ?? ?????? ?????? ????????? ??????? ??? ????????? ?? ???? ????? ??????? ???? ???? ????? ?????? ???????

 

 

After estanblishing the Turkish Republic, there was a lot of attempts to worship with Turkish language. Initially, the concept of “the worship with native language” was delivered by thinkers. Upon the establishment of the Turkish Republic, the state has taken over the leading position. An official institute, Dar al-Funun Theology Faculty for example, prepared a report in favour of possibility of this kind of prayer. The national leader, Mustafa Kemal Atatur also supported this movement and ordered to imams to perform the prayer in Turkish. Consequently, especially the Adhan and the other religious services had been performed in Turkish for a long time

The attempters supported their ideas with a basic Islamic principle that “the prayer is necessary to be simple”. Therefore, they who endavoured these transition argued that they wanted to make Turks wiser in their prayer. For this purpose, they referred to the main primary sources of Islam, The Qur'an, Sunnah, Islamic law and the History. Specifically Abu Hanifa and the other leading Jurists have been intesively used. And some historical evidences like Salma’s letters to Persian people which enables to pray with their native language have been  also used.

In this paper, the attempts to pray with Turkish language in Republican period will be worked on and their basis will be evaluated in the light of “Islamic Law” teory.