The effects of the interaction of vascular endothelial cells and vascular smooth muscle cells on PCSK9 and NF-kB protein expression in vascular smooth muscle cells

Yurtseven E., Baysal K., Yılmaz Aydoğan H., Öztürk O.

Yeni Yüzyıl Journal of Medical Sciences, cilt.4, sa.3, ss.133-141, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Amaç: Ateroskleroz dünyada görülen en sık ölüm sebebidir. Ateroskleroz inflamatuar bir hastalık olup, damar duvarı hücrelerinde belirgin şekil ve fonksiyon değişikliklerine neden olur. Damar duvarındaki ana hücreler olan endotel hücreleri ile düz kas hücrelerinin ateroskleroz sırasında iletişim halinde oldukları bilinen bir gerçek olmakla beraber, bu iletişimin mekanizmaları net değildir. PCSK9 ise hiperlipidemi etyolojisinde yer alan bir molekül olmakla birlikte, damar duvar hücrelerinde ateroksleroz sırasında artar ve damar duvar hücrelerine direk aterosklerotik etkileri vardır. Çalışmamızda aterojenik etkenlere maruz kalan endotel hücrelerinin, düz kas hücrelerinde yaptığı değişiklikleri ve inflamasyonun en önemli molekülü olan NF-kB ve direct aterosklerotik etkileri son zamanlarda keşfedilmiş olan PCSK9 protein ekspresyonlarına olan etkilerini araştırdık. Metod: İnsan umblikal veninden izole edilen hücreler (HUVEC) ayrı ayrı 24 saat boyunca 300 µM hidrojen peroksit (H2O2), 40 µg/ml okside LDL (Ox-LDL) %5 sigara duman ekstraktı (SDE) ile inkübe edildi, 24 saat sonra aterojenik etkenlere maruz kalan endotel hücrelerinin süpernatantları uygun işlemlerden sonra insan aortic düz kas hücrelerinin (HAVSMC) inkübe edilmesi için kullanıldı. Düz kas hücrelerinden 48 saat sonra protein ekstraksiyonu yapılarak Western Blot yöntemiyle analiz edildi. Bulgular: Aterojenik maddelere maruz kalan HUVEC’lerde canlılığın korunduğu saptandı. Bu maddelere maruz kalan endotel hücre süpernatantları ile inkübe edilen HASMC’de belirgin bir morfolojik değişiklik saptandı. %5 SDE ve 300 µM H2O2’ye maruz kalan endotel hücre süpernatantları ile inkübe edilen HASMC’lerde NF-kB (sırasıyla p=0.024,p=0.043)ve PCSK9 protein (p=0.034, p=0.0137) ekspresyonları artmış bulundu. Ox-LDL’ye maruz kalan endotel hücre süpernatantı ile inkübe edilen HASMC’lerde ise PCSK9 ekspresyonu artmış olup (p=0.037), NF-kB ekspresyonunda anlamlı bir artış izlenmemiştir. (p=0.89) Sonuç: Çalışmamızın sonucunda aterojenik etkenlere maruz kalan endotel hücrelerinin, damar düz kas üzerinde değişikliklere neden olduğu,damar düz kas hücrelerindeki PCSK9 ve NF-kB ekspresyonunu arttırdığı gözlenmiştir.