Common Idioms in ʿAlī Shīr Navā’ī ‘s Mecâlisü’n-Nefâyis


Creative Commons License

Temel Alemdar E.

in: Celebrating His 120th Birth Anniversary Prof. Dr. Ahmet Caferoğlu Memorial Volume, Fikret Turan,Özcan Tabaklar, Editor, ŞenYıldız Yayıncılık, İstanbul, pp.486-498, 2019

  • Publication Type: Book Chapter / Chapter Vocational Book
  • Publication Date: 2019
  • Publisher: ŞenYıldız Yayıncılık
  • City: İstanbul
  • Page Numbers: pp.486-498
  • Editors: Fikret Turan,Özcan Tabaklar, Editor
  • Istanbul University Affiliated: Yes

Abstract

ʿAlī Shīr Navā’ī (1441-1510) contributed greatly to the development of Central Asia(n) Turkish language and literature. His “tezkire” (a collection of biographies) entitled Mecâlisü’n-Nefâyis (896 - 1490-91 AD) has been one of the most significant works of Navā’ī. Having the feature of the first tezkire of poets in the Turkish language, it illuminates Turkish and Persian literatures at the time, being a historical source that reveals the social and cultural life of the era. In this work, based on Kemal Eraslan’s Alî-Şîr Nevâyî Mecâlisü’n-Nefâyis I (Introduction and the Text), Mecâlisü’n-Nefâyis I (Transfer and Notes) that was published in 2001, the compiled idioms will be examined by classifying them in terms of their corresponding meanings.Keywords: Eastern Turkish, ʿAlī Shīr Navā’ī, Mecâlisü’n Nefâyis, idiom, vocabulary, map of concepts.

Orta Asya Türk dili ve edebiyatının gelişmesinde büyük katkıları olan Alî Şîr Nevâyî’nin (1441-1510) en önemli eserleri arasında Mecâlisü’n-Nefâyis (H 896 / M 1490-91) adlı tezkiresi gelmektedir. Türk dilinde yazılan ilk şairler tezkiresi özelliğine sahip olan bu eser, Türk hatta Fars edebiyatına ışık tuttuğu kadar devrin sosyal ve kültürel yaşamını da ortaya koyan tarihî bir kaynak niteliği taşımaktadır. Bu çalışmada Kemal Eraslan’ın Türk Dil Kurumu’ndan yayımlanan 2001 tarihli Alî-Şîr Nevâyî Mecâlisü’n-Nefâyis I (Giriş ve Metin), II (Çeviri ve Notlar) adlı eseri esas alınarak, tespit edilen deyimler, karşıladıkları anlamlara göre tasnif edilmek suretiyle incelenmeye çalışılacaktır.Anahtar Sözcükler: Doğu Türkçesi, Alî Şîr Nevâyî, Mecâlisü’n-Nefâyis, deyim, söz varlığı, kavram haritası.

Anahtar Sözcükler: Doğu Türkçesi, Alî Şîr Nevâyî, Mecâlisü’n-Nefâyis, deyim, söz varlığı, kavram haritası.