Toplumsal hareketler günümüz gelismis demokratik toplumlarının önemli bir ögesi haline gelmistir. Genel olarak, ‘toplumda degisimi amaçlayan organize olusumlar’ olarak tanımlayabilecegimiz toplumsal hareketleri açıklamak için bir çok teori ortaya çıkmıstır. İlk dönemde kolektif eylemin ve toplumsal hareketlerin daha çok kalabalık, sürü psikolojisiyle ve toplumdaki yaygın kızgınlık ve sikâyetlerden dogdugu düsülmüstür. 1960’ların sonunda da bireysel eylem gibi kollektif eylemlerin de rasyonel oldugu düsüncesinden hareket eden Kaynak Mobilizasyonu Teorisi ortaya çıkmıstır. Bu teori, rasyonel tercih anlayısına dayanarak ve ekonomideki arz-talep ve kar-zarar mekanizmalarını kullanarak toplumsal hareketlerin kaynak üretme ve kullanma stratejilerini açıklamaya çalısmıstır. Bu kuramda, toplumsal hareket örgütleri, ekonomik piyasadaki sirketler gibi degerlendirilmistir. Hareket üyelerinin sahip oldukları kaynakların türü ve miktarı, o hareketin hem kaynak toplama hem de kullanma stratejilerini etkilemektedir. Ayrıca, toplumsal hareket faaliyetlerinin yalnızca yoksul ve dıslanmıs kesimlerden degil sosyo-ekonomik durumu görece iyi olan sınıflardan ve kesimlerden de çıkabilecegini ortaya koyarak yeni bir anlayıs getirilmistir. Bu yazıda, kaynakların elde edilme, kullanılma ve sürdürülme stratejileri konusunda bu teorinin sundugu görüsler ve bulgular tartısılacaktır.
Social movements became an integral part of today’s modern democratic societies. Various theories emerged as to social movements that can be defined as ‘organized social bodies that try to realize social change in society’. In its early stage, social movements and collective action were considered to emerge from common grievances and complaints in society out of crowd or mass psychology. At the end of the 1960s, the Theory of Resource Mobilization emerged, based on the idea that collective action is rational like any other individual action. Built upon the idea of rationalchoice and by using the supply-demand and cost-profit mechanisms in economics, this theory tried to explain how social movements create and use resources. It viewed social movement organizations like firms in economic market. It is argued that the type and amount of resources the members of a social movement have will determine how they collect and use them. Moreover, as a novelty, it also argues that social movement activities do not appear among the poor and marginalized social groups but it also exist among the rich groups and classes. This study discusses the views and findings of this theory as to the collection, use and maintaining strategies of resources.
