Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ahşap Yapılarda Koruma ve Onarım Sempozyumu II, İstanbul, Türkiye, 1 - 04 Aralık 2013, ss.88-97
İnsanoğlu, varoluşundan buyana ihtiyaçlarını karşılamak için ahşaptan yoğun olarak yararlanmıştır. Enerji ihtiyacının karşılanması yanı sıra özellikle ev, gemi, köprü konstrüksiyonlarında, çeşitli araç, alet ve silahların yapımında hammadde olarak ahşap kullanılmıştır. Diğer organik malzemelere benzer şekilde ağaç malzeme de biyolojik bozunmaya uğrar. Özellikle yeterli oksijen kaynağının varlığında biyolojik bozunma süreci çok hızlı gerçekleşir. Bu koşullarda ahşap tahribatı beyaz ve esmer çürüklük mantarlarının (Basidiomycetes) faaliyetleri sonucu gerçekleşir. Binlerce yıldan bu yana içinde bulunduğu çevre şartları nedeniyle korunmuş suya doymuş ahşap bulguların incelenmesi, korumayı sağlayan çevre koşulları, tahribatın derecesi ve koruma metodu için çok değerli bilgiler sunmaktadır. Marmaray Metro Projesi Kazıları sırasında 37 batık geminin çıkarılması yüzyıllardır toprak altındaki suya doymuş ahşapların incelenmesi için çok önemli bir fırsat sunmuştur. Bu ahşapların teşhisi gemilerde çok sayıda ağaç türünün kullanıldığını göstermektedir. Batık gemilere ait bazı örneklerin ışık mikroskopu ve elektron mikroskopuyla incelenmesi sonucunda bakteri ve yumuşak çürüklük mantarlarının ahşap tahribatına neden olan başlıca etmenler olduğu belirlenmiştir. Suya doymuş alanlarda, düşük oksijen seviyelerinde, yumuşak çürüklük mantarları (Ascomycetes ve Deuteromycetes) etkilidir. Oksijenin çok sınırlı ya da hiç olmadığı koşullarda bakteriler başlıca tahribat etmenleridir. Yumuşak çürüklük mantarları ve bakteriler ahşabı emer ve beyaz çürüklük mantarlarından çok daha yavaş tahribata uğratırlar. Yenikapı kazı alanında olduğu gibi bu koşullar tarihi değere sahip ahşap gemilerin korunmasını sağlayan ortamı oluşturmuştur.