Akademik Veri Yönetim Sistemi
Cumhuriyetin 100. Yılına Armağan Türkler ve Balkanlar , Hakan Engin, Editör, İstanbul Aydın Üniversitesi Yayınları, İstanbul, ss.214-244, 2023
Bulgaristan’dan Türkiye’ye göçler tarihsel bir süreklilik içinde ve belirli aralıklar hariç düzenli bir şekilde devam etmiştir. Bu tarihsel süreklilik, 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı’ndan sonra Slav politikası gereği Rusya’nın Bulgaristan’ı müstakil bir devlet haline getirme planlarını devreye koymasından itibaren 1989 yılındaki son kitlesel göçe kadar 112 yıllık bir süreci kapsamaktadır. Bu sürecin bir kısmı Türkiye ile Bulgaristan arasında imzalanan ve gönüllülük esasına dayanan 8 Ekim 1925 tarihli mukavelename ile güvence altına alınmıştır. Ancak Soğuk Savaş sürecinde Türkiye’nin Batı blokuna entegre dış siyasetini devam ettirmesi ve bu anlamda Kore’ye asker göndermesinden çok kısa bir süre sonra Sovyet Rusya etkisindeki Bulgaristan Türkiye’ye bir nota vererek üç ay içerisinde 250 bin Türk’ün Bulgaristan’dan gönderileceğini bildirmiştir. 1925 mukavelenamesinin belirlediği gönüllülük esasının dışında, zora dayalı bir tehcir olan bu kararın asıl amacı ise ekonomik ve toplumsal olarak Türkiye’yi cezalandırmaktı. Marshall planı, iklim koşullarının elverişli olması ve Kore Savaşı ile Türkiye’nin tarımsal ürünlerine olan ilginin artması gibi nedenlerle Türkiye’nin ekonomisi kısmen olumlu seyretse de henüz 250 bin insanın iskânını çözebilecek düzeyde değildi. Bu anlamda iskân sürecinin en azından acil bir takım ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için Konya mebusu Saffet Gürol, gelirinin tamamı göçmenlere harcanacak bir göçmen piyangosu tertibi hakkında kanun teklifi vermiştir. Bu teklifin mecliste görüşülmesi ve göçmenler hakkında parlamenterlerin yaklaşımı bu çalışmanın ana uğrak noktalarını oluşturacaktır.
ABSTRACT
Migration
from Bulgaria to Turkey has continued in a historical continuity and regularly
except for certain intervals. This historical continuity covers a period of 112
years, starting from the 1877-1878 Ottoman-Russian War until the last mass
migration in 1989, when Russia put into effect its plans to turn Bulgaria into
an independent state as part of its Slavic policy. Part of this process was
secured by the voluntary agreement signed between Turkey and Bulgaria on
October 8, 1925. However, very soon after Turkey continued its foreign policy
integrated into the Western bloc during the Cold War and sent troops to Korea
in this sense, Bulgaria, under the influence of Soviet Russia, sent a note to
Turkey and announced that 250 thousand Turks would be sent from Bulgaria within
three months. The main purpose of this decision, which was a forced deportation
outside the voluntary principle set by the 1925 agreement, was to punish Turkey
economically and socially. Although Turkey's economy was partially favorable
due to the Marshall Plan, favorable climatic conditions and the increased
interest in Turkey's agricultural products as a result of the Korean War, it
was not yet at a level that could solve the resettlement of 250,000 people. In
this sense, in order to meet at least some of the urgent needs of the
resettlement process, Konya MP Saffet Gürol proposed a law on the organization
of an immigrant lottery, the entire proceeds of which would be spent on
immigrants. The discussion of this proposal in the parliament and the approach
of parliamentarians towards immigrants will constitute the main stopping points
of this study.