Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, sa.17, ss.1-17, 2012 (Hakemli Dergi)
Öz
?Kabile reisi? ve ?kabile devleti? gibi ifadeler Türkiye‘deki siyasal söylem içinde hakaret olarak kullanılır. Bu ifadeler söz konusu kişilerin veya toplumların ?modern bir devlet?e sahip olmadıklarından dolayı ilkel, vahşi, düzensiz, başka bir deyişle barbar ve hayvani olduğunu ima eder. Kabile reisi teriminin kullanımı, aynı zamanda hem modern devlet gibi bir siyasi örgütlenmeyi yüceltir hem de cahillik, gerilik, hukuksuzluk, şiddet ve diğer olumsuz özelliklerin kabile toplumlarının kaderi olduğu yönündeki dogmayı yeniden üretir.
Makalede Aiskhylos tarafından M.Ö. 458‘te yazılmış olan Oresteia Üçlemesi‘ne odaklanacağım. Bu üçleme kabileden devlete, akrabalıktan vatandaşlığa, ana erkillikten baba erkilliğe geçişteki sorunlar hakkındadır. Makalede üçlemede devletin nasıl kan davasını sonlandıran bir otorite olarak tahayyül edildiği ve akrabalık ilişkilerinin nasıl kontrolsüz şiddetin kaynağı olarak görüldüğü tartışılacaktır.
Kabile ve devlet arasındaki gerilim bu üçlemenin merkezini oluşturur. Metinde kısas hukuku, Erinyeler aracılığıyla temsil edilen -ilkel topluma ait yazılı olmayan- kurallar, Apollo‘nun tanrısal ve erkil kimliğinde vücut bulan modern devletin yazılı kanunlarıyla karşı karşıya getiriliyor. Üçlemenin sonunda Apollo‘nun temsil ettiği modern devlet kabile devletine karşı verdiği savaşı kazanmış ve ona baskın gelmiş gibi görünse de oyların eşitliği tarafların da eşitliğinin bir göstergesidir. Son sahnede Deux ex Machina olan, Apollo, çözümü sağlıyor.
The expressions like ?tribe leader?, ?tribe state? are used as insults in the political discourse of Turkey. These expressions imply that the person or the society which is being addressed are primitive, wild, disordered, in other words barbaric and animal like because they do not have a ?modern state?. This usage of the term ?tribal leader? glorifies a specific kind of political organization –the modern state- on the one hand, and reproduces the dogma that ignorance, backwardness, lawlessness, violence and any negative characteristics are the faith of tribal societies.
In this article I will focus on the Oresteia trilogy which is known to be written by Aeschylus in 458 B.C.E. The trilogy is about the problems of transition from tribe to state, from kinship to citizenship, from matriarchy to patriarchy. This article will discuss how the state was imagined in this trilogy as an authority ending feud and how kinship relations were seen as a reason for unchecked violence.
The tension between the tribe and the modern state lies at the center of the trilogy. In the text, talion law –unwritten laws- of tribal society represented by the Furies- are confronted against the written laws of modern state embodied in Apollo‘s divine and masculine identity. At the end of the trilogy, although the modern state represented by Apollo seems to have won the struggle against and predominate over the tribal state, the equal votes are indicative of the evenness of the sides. At the final scene, Deux ex Machina who supports Apollo, provides the solution.