Akademik Veri Yönetim Sistemi
13. Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon Kongresi 2023, Antalya, Türkiye, 16 - 19 Mart 2023, ss.26-28
Amaç: Yaşlı popülasyonda, yeterli besin alımı ile malnütrisyonun doğurabileceği sağlık sorunlarının önüne geçilebilir. Ağız içi problemler, ağrı, diş eti ya da dişler ile ilgili sorunlar çiğneme güçlüğüne ve malnütrisyona sebep olabilmektedir. Çiğneme güçlüğü olan yaşlı bireylerde malnütrisyon riski ve bunun diğer geriatrik sendromlar ile ilişkisini incelemektir.
Yöntem: Üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin verildiği bir hastanenin Geriatri polikliniğine Kasım 2012 – Ağustos 2022 başvuran ≥58 yaş üzeri 2013 hastanın verileri retrospektif olarak incelendi. Çiğneme güçlüğü açısından verilerine ulaşılan 827 katılımcı çalışmaya dahil edildi. Katılımcılardaki yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, günlük fiziksel aktivite, çiğneme güçlüğü, üriner/fekal inkontinans, kabızlık ve kırılganlık varlığı hasta dosyalarından tarandı. Yetersiz beslenme taramasında, Mini Nutrisyonel Test kısa form (MNA-SF) kullanıldı. Skorlamalarda ≤11 puan alanlar yetersiz beslenme durumu olarak değerlendirildi. Kırılganlık, FRAIL ölçeği ile tarandı. ≥3 puan alan hastalar kırılgan olarak tanımlandı.
Bulgular: 827 çiğneme verisine ulaşılan median yaşı 75.8 ± 7.0 (58 – 99) olan katılımcıların %31.1(257)’i erkek olarak saptandı(Tablo-1). Hastaların 155’i (%18.2) çiğneme güçlüğü yaşadığını belirtti. MNA-SF’e göre hastaların 213’ünde (% 26.3) beslenme yetersizliği saptandı; bu hastaların 67’sinde (% 30.7) çiğneme sorunu olduğu görüldü (p=<0.001) (Tablo-2). Çiğneme güçlüğü ile bağımsız ilişkili faktörleri bulmak üzere yapılan univariate analizlerde ilişkili saptanan faktörler (malnütrisyon, eğitim durumu, medeni durum, günlük fiziksel aktivite, üriner/fekal inkontinans, kabızlık, kırılganlık) ile lojistik regresyon analizleri yapıldı. Çiğneme güçlüğü olan katılımcılarda bağımsız ilişkili faktörler yaş [OR=1.034, %95 GA (1.003-1.067), p=0.032], eğitim durumu [OR=0.871, %95 GA (0.761-0.998), p=0.047], malnütrisyon [OR=1.789, %95 GA (1.188-2.692), p=0.005], üriner inkontinans [OR= 1.239, %95 GA (0.825-1.860), p=0.009], fekal inkontinans [OR=2.427, %95 GA (1.155-5.102), p=0.019] ve kabızlık [OR=2.557, %95 GA (1.747-3.743), p=<0.001] olarak bulundu(Tablo-3).
Sonuç: Çalışmamızda çiğneme güçlüğü olan geriatrik popülasyonda malnütrisyon sıklığının ve kırılganlığın arttığı
gösterilmiştir (p=<0.001) (Şekil-1). İleri yaş, eğitim durumu, medeni durum, inkontinans ve kabızlık varlığında
çiğneme güçlüğü olan kişilerin malnütrisyon açısından daha dikkatle incelenmesinin önemi vurgulanmıştır.