Akademik Veri Yönetim Sistemi
Istanbul Journal of arabic studies (Online), cilt.4, sa.2, ss.173-192, 2021 (Hakemli Dergi)
Kıraat çeşitliliğini ortaya çıkaran yönler, Kur’an’daki dil
alanlarının en önemlisi olarak kabul edilir. Kıraatler arasında çelişki
bulunmaz. Bilakis anlamın zenginliği ve delaletinin genişlemesinde kıraatler
önemli bir araçtır. Bu makale Kur’an kıraatlerinde delalet genişlemelerine dikkat
çekmektedir. Çünkü halihazırda dilsel i‘caz araştırmaları, kıraat türlerinin
estetik ve belagat yönlerinin açığa çıkarılmasıyla sınırlı kalmaktadır.
Kıraatler, temelde Kur’an alımlayıcısına kolaylık sağlamak içindir. Bu nedenle
ilahi irade kıraatlerde birçok hikmetin bulunmasını dilemiştir. Her bir
kıraatte bu hikmetler içkindir. Böylece i‘cazın alanı genişler, biçimlerinin
değeri yücelir. Makale, bu hikmetlerin bazılarını kıraat çeşitliliği verilerine
dayanan dilsel i‘caz kavramı aracılığıyla okura sunmaya çalışmıştır. Bunun için
öncelikle temel dayanaklar ve açık alana geçiş noktaları belirlenmiştir.
Ardından kıraatlerin delalet verileri derinlemesine incelenmiş, özellikleri
belirlenmiş, anlamlar i‘cazî dil dizilişleri olma vasfıyla ele alınmıştır. Makalede
ayrıca Kur’an kıraatlerinin yönelimleri -amaçlarıyla uyumsuzluk göstermeyecek
şekilde- sözlük, sarf ve nahiv anlamlarının bağlamlarıyla birlikte
ayrıntılanmaları bakımından açıklanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kıraatler, dil ufku, Kur’an dili, delalet, Kur’an sistemi.