Sayfiye Yerleşimlerinin Tarihsel Süreç İçerisindeki Değişimine Yönelik Bir Araştırma: Dragos, Orhantepe Mahallesi Örneği


KURU Z., HALU Z. Y.

Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, cilt.10, sa.0, ss.339-361, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 0
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.13114/mjh.2020.535
  • Dergi Adı: Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.339-361
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Arapça kökenli bir sözcük olan sayfiye, yaz mevsimini geçirmek üzere gidilen şehre yakın konut yada bölgeyi tanımlamak amacı ile kullanılmaktadır. Bu çalışmada sayfiye kültürünün incelenmesi ve kenttekaybolan yapısının ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu hedefle, İstanbul’un eski sayfiye yerleşimlerinden biri olan Kartal ilçesine bağlı, Orhantepe Mahallesi’nde bulunan Dragos semtinin 1968–2018yılları arasında yaşadığı mekânsal değişim incelenmiştir. Çalışmada literatür taraması yapılmış, sayfiyekavramı ile ilgili veriler toplanmış, kuramsal bir çerçeve çizilmiştir. Bunun yanında alan çalışması vesözlü tarih çalışmaları gibi araştırma yöntemleri izlenmiştir. Çalışma kapsamında; sayfiyenin tanımı/ortaya çıkışı, sayfiye yerleşimleri/gelişim şekilleri, sayfiye mekânları, kıyı sayfiyelerinin arazi kullanımıve morfolojisi, Türkiye ve İstanbul’da sayfiye kültürü ve bir sayfiye yerleşimi olarak Dragos’un mekânsaldeğişimi ele alınmıştır. Çalışmanın sonucunda, sayfiye kültürünün kentin tarihi ve fiziksel yapısıbağlamında önemli bir yere sahip olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan sayfiye kültürünün uzun yıllaryaşandığı bir yerleşim olmasına rağmen literatürde yer almayan Dragos’un seçkin bir sayfiye olduğukanısına varılmıştır.
Sayfiye, an Arabic origin word, is used to define the house or the settlement near to the city to spend the summer. The aim of this study has been the culture of sayfiye and the rediscovery of its structure in the city. According to this, the spatial change of the Dragos district, located within the boundaries of the Orhantepe Neighborhood of Kartal district, one of the oldest sayfiye settlements of Istanbul, was examined in the period between 1968 and 2018. In this study, the reference sources were investigated, data was collected regarding the concept of sayfiye and a theoretical frame was sketched out. In addition, the research methods of case study and oral history studies were undertaken. Within the scope of this study the definition and emergence of sayfiye, sayfiye settlements and the forms of development, sayfiye places, the land use and morphology of coastal sayfiyes, sayfiye culture in Turkey and İstanbul, and the spatial change of Dragos were examined. As a result of this study, it was determined that sayfiye culture has an important place in the context of the city's historical and physical structure. Moreover, although it is a settlement where sayfiye culture has been lived for many years it is not included in the literature, and is an exclusive sayfiye.