Akademik Veri Yönetim Sistemi
Prof. Dr. Adnan Güriz'e Armağan, Saim Üye, Eylem Ümit Atılgan, E. İrem Akı, Zeynep İspir, Funda Kaya, Editör, Ankara Akdeniz Üniversitesi Yayınları, Ankara, ss.541-581, 2016
Modern toplumdaki hukuk düzeni, rolleri piyasaya dayalı (kapitalist) topluma uygun şekilde anayasal bir hükumetin kuvvetler ayrılığı ilkesine göre işleyen yargı erki tarafından yürütülür. Modernliğin erken döneminde piyasa esaslı ilişkilerin ve sınıf farklılığının belirleyiciliği altında, toplumsal alt-sistem olarak genel bir ahlak sistemi toplumsal ilişkileri yönetemez duruma geldi. Örüntülendirilmiş ilişkilere biz ahlaki bir karakter atfetsek de, ahlak kurallarının hukuk gibi, görünür şekilde bireyler ve toplumsal gruplar arasındaki karşılıklılığa dayandığı, tarafsızlığın değerlendirmeye dönük kriteri olarak adalet nosyonuyla dışa vurulan dışsal yaptırımlarla desteklendiği biçimindeki bir ortak özellik dikkati çeker. Bu noktadaki diğer bir problem, her ne kadar bazı felsefeciler erdem, ahlak kuralları ve hukuk arasında özdeşlik kurmaya, erdemliliği kurulu hukuka itaat etmeye indirgemeye eğilimli olsalar da, ahlak kurallarının toplumsal sistemi ile bireysel etik erdemler arasındaki zayıf veya bazı durumlarda gerilimli ilişkinin mevcudiyetidir. Hukuk düzeni ve bazı ahlak kurallarının rastlantısal olarak aynı yönde işlemesine ve ahlak aracılığıyla hukukun farz edilen meşruluğu hukuk felsefesinin alelumum araştırma konusu olmasına rağmen, hukuk dolaysız şekilde ahlaka indirgenebilir değildir. Herhangi bir kapitalist toplumun toplumsal yapısını dikkate alarak, hukuk, üretim biçimi tarafından nihai şekilde belirlenen ve felsefecilerin ahlak başlığı altında tartıştığı konulardan bağımsız şekilde ortaya çıkan özerk veya yarı-özerk ve kendine özgü depolitik bir iktidar sistemidir. Böylece hukukun iktidarı, siyasal iktidarla istikrarlı veya istikrarsız bir denge içinde olabilen şekilde, uylaşıma dayalı olmaya benzer bir toplumsal onaya dayanır.
Anahtar sözcükler: hukuk, ahlak, etik, hukuksal pozitivizm, depolitik.
Ethics and Law: Reassessment on the Legal Positivism
Legal system in a modern society is administered by judiciary which is due to separation of powers in a constitutional government whose role is congruent with market-based (i.e., capitalist) social formation. At the outset of modernity, an overall morality, as a social system, lacked for ordering all social relations in modern society under overdetermination of market relationships and class differentiation. Despite the fact that we may attribute moral property to the patterned relationship, there is somewhat a common character between morals and laws that both of them visibly set forth by reciprocity between individuals and social groups, which are backed by external sanctions as manifested with notion of justice, as evaluative criterion of impartiality. Thereby, the other problem is a tiny relationship or sometimes tension between social systems of morals and individual ethical virtues; even though some philosophers are willing to equate virtues, morals, and the law as squarely reducing virtues to obey the established law. As though, legal system and some morals incidentally coincide, the law cannot be evenly rely on morality in spite of presumed legitimacy by means of morals that have been overall subject matter of philosophy of law. Regarding the social structure of any capitalist society, I frankly say that law autonomously or semi-autonomously arose as a discrete depolitical power system other than system of morals which was ultimately determined by mode of production. Therefore, it relies on a convention-like social approbation, whatsoever is stably or unstably balanced with political power.
Keywords: law, morality, ethics, legal positivism, depolitical.