İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi (Congist'19), İstanbul, Türkiye, 18 - 20 Eylül 2019, ss.29
Franco sonrası İspanyol
romanının ödüllü temsilcisi Antonio Muñoz Molina, eserlerinde şehir imgesine
ayrı bir önem vermiş ve olay örgüsüne ev sahipliği yapan şehirleri çoğu kez
insani özelliklerle betimleyerek onları kişileştirmiştir. Muñoz Molina’nın elinde
birer roman kahramanına dönüşen şehirler kimi zaman karanlık köşeleriyle
gizemli ve tehditkâr, kimi zaman da entrikanın hüküm sürdüğü karmaşık ve sıra
dışı yerler olarak betimlenir. Bu çalışmaya konu olan
Madrid’in Sırları’nda ise başkent Madrid, roman kişisi Lorencito Quesada tarafından bazen
insanı şefkatle kucaklayan bazen de tehdit eden yapısıyla anlatılır. Quesada
sıradan bir insandır. Neredeyse tüm yaşamı Mágina kentinde geçmiştir. Bir gün
şehir için büyük önem taşıyan dini bir figür Mágina’dan çalınır. Quesada ise
heykelciği bulmak için hırsızın peşinden Madrid’e gider. Başkentte üç gün kalsa
da şehrin arka mahalleleri dâhil pek çok semti gezer. En son 60’lı yıllarda Madrid’e
gelen roman kahramanı şehrin 90’lı yılların başındaki halini, hem kent sakinlerinin
çeşitliliği hem de orada yaşayanların davranış ve giyimlerindeki farklılaşma
yönünden kendi muhafazakâr bakış açısıyla okurla paylaşır.
Anlatıcının gözünden betimlenen 60’lı yılların Madrid’i köyden şehre göçenlere, öğrencilere ve gezginlere kucak açan cömert bir şehirken 90’larda göçmenleri konuk eden yerler değişmiş, izbeleşmiş, sokakları masumiyetini kaybetmiş ve tehlike saçan bir kent haline gelmiştir. Eserde Madrid’in geçiş döneminden demokrasiye adım attığı bu yıllardaki toplumsal ve kentsel değişim yansıtılmakta ve kimi zaman eleştirilmektedir. İroni yüklü dili ve karikatürize edilen başkarakteriyle akıcı ve eğlenceli bir eser olan Madrid’in Sırları, günümüz İspanyol toplumunda gözlemlenen birtakım sorunların 90’larda kendini belli eden köklerinin tespit edilmesi yönünden önemli bir sosyolojik niteliğe de sahiptir.
Anahtar Kelimeler: Madrid'in Sırları, Değişim, Kent Kültürü