Amaç: Bu çalışmada 2005 yılında yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu ile madde kullanıcıları için alternatif bir ceza infaz sistemi olan Denetimli Serbestlik Tedbiri uygulamasının etkinliğinin değerlendirilmesi, işleyişindeki aksaklıkların tespit edilmesi ve sistemin geliştirilmesine yönelik çözüm önerileri sunulması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma İstanbul’da bulunan dört adet Denetimli Serbestlik Şube Müdürlülüğü’nde Ekim 2014-Haziran 2015 tarihleri arasında yürütülmüş olup çalışmada madde kullanımı nedeniyle Türk Ceza Kanunu’nun 191. maddesi kapsamında “Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbiri”ne hükmolunan 382 kişiye (grup 1) ve müdürlüklerde çalışan 100 denetimli serbestlik uzmanına (grup 2) sosyodemografik verileri ve sisteme dair görüşlerini içeren anket uygulanmıştır. Bulgular: Grup 1 örnekleminin; büyük oranda bekar, erkek, genç erişkin, ortaokul ve altı düzeyde öğrenim görmüş, gelir getirici bir işte çalışanlardan oluştuğu, en yaygın kullanılan maddenin esrar olduğu, grup 2 örnekleminin; 4 ayrı meslek grubundan oluştuğu, büyük çoğunluğunun sosyolog olduğu, farklı meslek gruplarının aynı görev tanımıyla aynı işi yaptıkları, madde kullanıcılarıyla çalışma konusunda deneyimlerinin az olduğu saptanmıştır. Sonuç: Her iki grupta da sistemin genel olarak farkındalık sağlama özelliğinin yeterli görülmediği, rehabilitasyon faaliyetlerinin sınırlı olduğu saptanmıştır. Doğrudan denetimli serbestlik olgularında sistemin etkinliğini ölçmeye yönelik araçlar geliştirilmesi, sistemin düzenli aralıklarla objektif olarak değerlendirilmesi, rehabilitasyon faaliyetlerinin artırılması, sivil toplum kuruluşları, akademiler ve toplumsal katılımın sağlandığı bir yapılanma oluşturulmasının denetimli serbestlik sistemine olumlu katkılar sağlayacağı sonucuna varılmıştır.
Objective: This study aimed to evaluate the effectiveness of the Probation, which is an alternative penal execution system for substance users with the Turkish Penal Code that entered into force in 2005, to identify the problems in its functioning and to offer solutions for the development. Methods: The study was conducted in four Probation Branch Directorates in Istanbul between October 2014 and June 2015. A questionnaire including sociodemographic data and opinions on the system was applied to 382 individuals (group 1) who were sentenced to “Treatment and Probation Measures” and 100 probation experts (group 2) working in the directorates. Results: It was determined that the group 1 sample was mostly single, male, adults, with secondary school education or below, and employed in an income-generating job, and that the most commonly used substance was cannabis, while the group 2 sample consisted of 4 different occupational groups, the majority of whom were sociologists, and that different occupational groups were doing the same job with the same job description, and that they had little experience in working with substance users. Conclusion: In both groups, it was determined that the system’s ability to raise awareness was not considered sufficient in general and rehabilitation activities were limited. It was concluded that developing tools to measure the effectiveness of the system in direct probation cases, evaluating the system objectively at regular intervals, increasing rehabilitation activities, and creating a structure in which non-governmental organizations, and academies are provided will make positive contributions to the Probation system.
