Akademik Veri Yönetim Sistemi
İnsanbilim Dergisi, cilt.1, sa.1, ss.17-26, 2012 (Hakemli Dergi)
Adlî amaçla yapılan kimlik tespitinde beden tipolojisi (somatotip) genellikle ihmal edilen bir konudur. Bu çalışmada, çeşitli antropometrik ölçü ve oranlardan yararlanılarak somatotip bileşenlerinin tahmin edilip edilemeyeceği ve bu bilgilerin adlî antropoloji alanında nasıl kullanılacağı sorularına yanıt aranmaktadır. Bu sorulara cevap bulmak amacıyla yaşları 18,05-62,52 yıl arasında değişen 220 erkek bireyin antropometrik ölçüleri alınmış ve Heath-Carter metoduna göre somatotip değerleri hesaplanmıştır. Bireyler üzerinde ayrıca referans noktaları kemiklere dayanan ve çoğunluğu ekstremitelerde yer alan 5 antropometrik ölçü alınmış ve çeşitli oransal değerler hesaplanmıştır. İncelenen bireyler çalışma grubu (n = 170) ve test grubu (n = 50) olmak üzere rastgele iki gruba ayrılmıştır. Çalışma grubunun ölçü ve oranlarından yola çıkarak ve kademeli (stepwise) regresyon modeli kullanılarak somatotip bileşenlerini tahmin etmeye yönelik eşitlikler geliştirilmiştir. Ayrıca, oluşturulan bu eşitliklerin geçerliliği kontrol grubu üzerinde test edilmiştir. Yapılan analizler, somatotipi öngörmede ölçülerden ziyade oransal değişkenlerin daha iyi sonuçlar verdiğini ortaya koymaktadır. Diz, kalça ve dirsek genişliklerinin boya oranları en iyi kestirimi yapan değişkenlerdir. Antropometrik ölçüler arasında ise en kıymetli değişken diz genişliğidir. Somatotip bileşenleri içerisinde en güvenilir tahmin edilen bileşen mezomorfidir. Bunu sırasıyla ektomorfi ve endomorfi bileşenleri izlemektedir. Kontrol grubu üzerinde yapılan testler, somatotip bileşenlerinin yaklaşık ortalama 1 birim hatayla tahmin edilebileceğini ortaya koymaktadır. Bu bulgulardan hareketle, adli antropolojik vakalarda kimlik tespitinde beden tipolojisinin özellikle oransal değişkenler yardımıyla öngörülebileceği söylenebilir.