BİYOAKTİF BİLEŞİKLER VE DENİZ HAYIRLARININ BİYOLOJİK AKTİVİTESİ

Creative Commons License

Arslan Aydoğdu E. Ö.

KARABAKH III. INTERNATIONAL CONGRESS OF APPLIED SCIENCES, Baku, Azerbaycan, 7 - 10 Haziran 2022, cilt.3, ss.137-148

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 3
  • Basıldığı Şehir: Baku
  • Basıldığı Ülke: Azerbaycan
  • Sayfa Sayıları: ss.137-148
  • İstanbul Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Holothuroidea sınıfına ait deniz hıyarları, bentik ortamlarda yaşayan 1100'den fazla türü olan deniz omurgasızlarıdır. 40'a yakın ticari türü bulunan bu canlılar, Çin ve Kore gibi Asya ülkelerinde ve birçok tropikal/subtropikal ülkede çiğ, kurutulmuş ve haşlanmış olarak tüketilen geleneksel yiyeceklerdir. Genellikle yüksek protein, çeşitli mineral ve vitaminlerin yanı sıra düşük lipid içeriği ile karakterize edilen bu canlılar, fukoidan, saponin, peptitler, kollajenler, kondroitin sülfat, glikozitler, serebrositler, sfingoidler ve fenoller gibi bileşiklere de sahiptir. Tüketildikleri bölgelerde yara iyileştirici, ağrı kesici gibi özellikleri ile alternatif tıpta önemli bir yere sahip olan bu canlılar, zengin içerikleri ile sadece gıda için değil tıp ve kozmetik sektörleri için de yüksek potansiyele sahiptir. Araştırmalar, deniz hıyarlarının antikanser, antioksidan, anti-obezite, antitrombotik, anti-diyabet, anti-inflamatuar ve antimikrobiyal aktiviteler gibi biyolojik özelliklere sahip olduğunu göstermiştir. Deniz hıyarı yetiştiriciliği örnekleri olmasına rağmen, çiftliklerde çeşitli hastalıklar nedeniyle yüksek kayıplar meydana gelmekte ve bu nedenle genellikle dalış yoluyla elde edilen bu canlıların bazı türlerine yıl boyunca ulaşmak mümkün olamamaktadır. Toplanmalarındaki zorluklar, yok olma tehlikesi altındaki türler ve buna bağlı olarak av yasaklarının uygulanması nedeniyle tüm türlere kolayca ulaşılamayan bu canlıların potansiyelinin ortaya çıkarılması oldukça önemlidir. Bu çalışma, deniz hıyarının bilinen besin değerinin yanı sıra biyoaktif bileşiklerini ve biyolojik işlevlerini derlemeyi ve böylece bilimsel önemini vurgulamayı amaçlamaktadır.

Sea cucumbers belong to the Holothuroidea class, are marine invertebrates with more than 1100 species living in benthic environments. These creatures, which have about 40 commercial species, are traditional food consumed raw, dried, and boiled in Asian countries such as China and Korea and many tropical/subtropical countries. These creatures, which are generally characterized by high protein, various minerals, and vitamins, as well as low lipid content, also have compounds such as fucoidan, saponin, peptides, collagens, chondroitin sulfate, glycosides, cerebrosides, sphingoids and phenols. These creatures, which have an important place in alternative medicine for their properties such as wound healing and pain relief in the regions where they are consumed, have a high potential not only for food but also for the medical and cosmetic sectors with their rich contents. Studies have shown that sea cucumbers have biological properties such as anticancer, antioxidant, anti-obesity, antithrombotic, anti-diabetes, anti-inflammatory, and antimicrobial activities. Although there are examples of sea cucumber farming, high losses occur in farms due to various diseases and therefore it is not possible to reach some species of these creatures, which are generally obtained by diving, throughout the year. It is very important to reveal the potential of these creatures, for which it is not possible to reach all species easily due to difficulties in their collection, species at risk of extinction and, accordingly, the implementation of hunting bans. Besides the known nutritional value of sea cucumbers, this study aims to compile their bioactive compounds and biological functions and thus emphasize their scientific importance.