Çene ve dişlerin incelenmesi, geçmiş toplumların beslenme, besin hazırlama teknikleri, yaşam biçimi ve kültürel pratikleri hakkında bilgiler içermesi nedeniyle önemlidir. Bu noktadan hareketle çalışmada öncelikle Resuloğlu Erken Tunç Çağı (ETÇ III) topluluğunun ağız ve diş sağlığının genel özelliklerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Buna ek olarak, Resuloğlu topluluğuna ilişkin ağız ve diş sağlığı bulguları Anadolu’da yaşamış diğer iskelet serileriyle karşılaştırılarak, incelenen topluluğun beslenme pratikleri ve sağlık yapıları, dönemin koşulları da dikkate alınarak, aydınlatılmaya çalışılmıştır. Araştırmanın materyalini, Çorum ilinin Uğurludağ ilçesinde yer alan Resuloğlu mezarlık kazısında 2003–2007 yılları arasında gün ışığına çıkartılan iskeletlerin daimi dişleri, çeneleri ya da çene parçaları oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında 1229 daimi diş odontolojik ve stomatolojik açıdan incelenmiştir. Bu dişlerin 1144 tanesi genç erişkin, erişkin ya da ileri yaşlardaki 80 bireye aittir. Geriye kalan 85 diş ise izole grubunda yer almaktadır. Dişler hem tek tek diş tipleri (I1, I2, C, P1, P2, M1, M2, M3) açısından, hem diş grupları (kesiciler, kaninler, küçük ve büyük azılar) baz alınarak, hem de üst ve alt çenelerin karşılaştırılması şeklinde incelenmiştir. Analizler diş çürüğü, diş taşı (dental calculus), aşınma, apse, ölüm öncesi (ante-mortem) diş kaybı (AMTL), mine hipoplazisi (enamel hypoplasia) ve alveol kemik kaybı dikkate alınarak yapılmıştır. Resuloğlu iskelet topluluğunda ağız ve diş sağlığının göstergeleri olarak kabul edilen mine hipoplazisi yüzde 57,23, diş taşı yüzde 79,77, çürük (düzeltilmemiş) yüzde 3,74, apse yüzde 2,34, ölüm öncesi diş kaybı (AMTL) yüzde 2,87, alveol kemik kaybı ise yüzde 97,31 oranında tespit edilmiştir. Diğer eski Anadolu topluluklarıyla karşılaştırıldığında Resuloğlu iskelet topluluğunun diş çürüğü, apse ve ölüm öncesi diş kaybı değerleri açısından diğer iskelet serilerine benzediğini, buna karşılık diş taşı ve alveol kemik kaybı açısından onlardan daha yüksek değerlere sahip olduğu gözlenmiştir. Sonuç olarak, Resuloğlu sakinlerinin ağız ve diş sağlığı açısından hem yoğun tarım hem de erken tarım toplumu özelliklerini birarada taşıdıkları söylenebilir.
Analyses of teeth and jaws are important because they reveal patterns of oral health, nutritional status, technology and pratices of food technology and the way of life in human populations lived in the past. Following this, the present study aimed to examine the general oral health characteristics of the human skeletons from an Early Bronze Age (EBA III) cemetery. Furthermore, in order to understand the nutritional practices and conditions of health, the stomatological findings of this population were compared with some other skeletal series of ancient Anatolia. The material of this study were composed of permanent dentitions and jaws excavated from Resuloğlu Cemetery, Uğurludağ, Çorum, Turkey, during the excavations between 2003-2007. In this study 1229 teeth were examined odontologically and stomatologically. 1144 teeth belonged to 80 young adults, adults, or elderly people while the remaining 85 teeth were grouped as izolated. The lesions of dental caries, attrition rate, dental calculus (tartar), abscess, ante-mortem tooth loss (AMTL), enamel hypoplasia, and alveolar bone loss were recorded. The teeth were analyzed by individual tooth types (I1, I2, C, P1, P2, M1, M2, M3), tooth groups (incisors, canines, premolars, and molars) and jaws. Our analyses showed that the incidance of enamel hypoplasia, dental calculus, dental caries (uncorrected), abscess, AMTL, alveolar bone loss were 57.23%, 79.77%, 3.74%, 2.3%4, 2.87%, and 97.31%, respectively. When the Resuloğlu skeletal population was compared with the other skeletal populations it was observed that the rates of dental caries, abscess, and AMTL in Resuloğlu skeletons were similar to other skeletal series. On the other hand, the rates of dental calculus and alveolar bone loss in Resuloğlu were higher than those of other skeletal populations of ancient Anatolia. As a conclusion, it can be said that the inhabitants of Resuloğlu showed a hybrid structure of oral and dental health, displaying the characteristics of both initial and intensive agricultural life style.
