Proceedings of First national conference on Azerbaijan and Humanities Studies. University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran, 13 - 14 March 2022, vol.2, no.20, pp.576-589
رفتار واجی همخوانهای روان به گونهای است که تحت تاثیر عوامل مختلف و در بافتهای آوایی گوناگون تغییرپذیر است. در زبانهای مختلف به موجب تغییرات مقادیر فرکانس سازه دومِ همخوان روان کناری «ل»، دو شیوه تولید [l] روشن و [ɫ] تیره حاصل میشود. از طرفی شیوه تولید همخوان روان لرزشی-لثوی «ر» تحت تأثیر عوامل متعددي دچار تغییر میشود. در این پژوهش فرکانس سازهها، دیرش، شدت همخوانهای روان [r] و [l] در جایگاه میان کلمه بین دو واکه اندازهگیري شدهاند تا از این طریق تأثیر محیط واکهاي بر آنها در قالب واجشناسی آزمایشگاهی بررسی شود. سپس تحلیلها نشان داد که شیوه تولید این همخوانهای رسای روان در زبان ترکی گونة آذری در بافت آواییِ میان کلمه بین دو واکه ناسوده واکدار است. شدت انرژيِ روانها از اکثرِ واکهها کمتر است. مقادیر پارامتر فرکانسهای سازه اول (F1) و دوم (F2) تحت تاثیر نوع واکه تغییر میکند. همچنین همخوان [l] نسبت به همخوان [r] فرکانس سازه سوم بالایی در تمامی بافتهای آوایی دارد.