Akademik Veri Yönetim Sistemi
24. Ulusal İç Hastalıkları Kongresi , Antalya, Türkiye, 19 - 23 Ekim 2022, ss.54
Amaç: Huzursuz Bacak Sendromu (HBS) sık rastlanan bir uyku sorunu olup yaşlı bireylerde yaşam kalitesini anlamlı ölçüde etkiler. Çalışmamızda HBS ile anlamlı ilişkili olan geriatrik sendromları ve diğer faktörleri tespit etmeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntemler: Çalışma geriye dönük, kesitsel olarak tasarlanmış olup, üçüncü basamak bir sağlık kurumunun geriatri polikliniğine ayaktan başvuran 60 yaş ve üzeri hasta verileri kullanılarak yapıldı. HBS tanısı, çekirdek klinik özelliklerin varlığı sorgulanarak koyuldu. Uyku sorunları, son bir yılda düşme öyküsü, düşme korkusu, polifarmasi (≥5 ilaç/gün), konstipasyon, kognitif bozukluk, depresyon, üriner ve fekal inkontinans, malnutrisyon, sarkopeni (S), temel ve araçlı günlük yaşam aktivitelerinde (GYA) bağımlılık gibi geriatrik sendromlar ve yaşam kalitesinde azalma sorgulandı. Düşük kas kuvveti el kavrama kuvveti ölçülerek değerlendirildi ve olası S olarak tanımlandı. Doğrulanmış (kesin) S ise düşük kas kuvvetine eklenen düşük kas kütlesi olarak tanımlandı ve kas kütlesi ölçümü için Tanita BC-532 biyoimpedans analizörü kullanıldı. Düşük kas kuvveti tanısı için EWGSOP 2’nin önerdiği eşik değerler kullanılırken, düşük kas kütlesi için Türk popülasyonuna özgü eşik değerler kullanıldı. p değerinin 0.05’in altında olması anlamlılık düzeyi olarak kabul edildi.
Bulgular: Çalışmaya 1766 katılımcı dahil edildi, %68.6’sı kadındı. Ortanca yaş 72 (60-99) idi. HBS, çalışma grubunun %28.3’ünde tespit edildi ve anlamlı olarak kadın bireylerde daha sıktı (%76.4). HBS (+) olan grup HBS (-) olan gruba göre daha gençti ve ek hastalık ve ilaç sayıları anlamlı daha fazlaydı. Uyku sorunu, kronik ağrı, kognitif bozukluk, konstipasyon, araçlı GYA’da bağımlılık, depresif duygudurum, düşme korkusu, polifarmasi, azalmış yaşam kalitesi ve üriner inkontinans HBS grubunda anlamlı daha fazlaydı. Çok değişkenli analizlere göre, HBS ile bağımsız ilişkili faktörler sadece yaş (OR (%95 GA)= 0.94 (0.89-0.99), p<0.01) ve kognitif bozukluktu (OR (%95 GA)= 2.25 (1.07-4.75); p<0.03).
Sonuç: Çalışmamıza göre HBS ile bağımsız ilişkili olan tek geriatrik sendrom kongitif bozukluk olarak izlendi. HBS ve bilişsel fonksiyonlar arasındaki ilişkinin daha net ortaya koyulması ve HBS hastalarındaki kognitif profilin daha net tanınması için daha çok çalışmaya ihtiyaç olduğu kanısına varıldı
Anahtar kelimeler: huzursuz bacak sendromu, kognitif disfonksiyon, geriatri, uyku bozuklukları