Akademik Veri Yönetim Sistemi
XIII. ULUSLARARASI SİNAN SEMPOZYUMU, MİMARLIK ve SORUMLULUK, Edirne, Türkiye, 27 - 28 Nisan 2022, ss.354-363
Kent; şifreleri çözülen, değişkenleri arasında savrulan, yer yer meydan okunan yer yer ise akışa dahil
olunan bir deneyimler alanıdır. Bu kapsamda kenti tanıyabilmek ya da kentte gezinmeyi daha anlamlı,
referanslı kılabilmek adına o kentin öne çıkan coğrafi, kültürel ve mimari değerleri nitelikli şekillerde bir
araya getirilerek kılavuzlar, rehberler ve gezi rotaları oluşturulur. Eski tarihlerden beri bir kentin
temsilinde mimari kimlik oldukça önemlidir ve yalnızca bu kimliğe odaklanılan rehberler de
oluşturulabilir. Bu rehberler aslında bir kentin temsilinin oluşturulması, o kentin tanıtımının yapılması,
kimliğinin sunulması için bir kent sorumluluğu olarak ele alınabilir. Bu kapsamda çalışma bir kent
sorumluluğu olarak rehberlere odaklanmaktadır.
Kent, zamana ve onun hızlı değiştirme sürecine farklı şekillerde cevap verebilmektedir. İçerisinde
bulunulan zamana göre, kendiliğinden evrilerek ya da zoraki yaklaşımlarla planlı/plansız şekillerde
değişmektedir. Zamanın etkisi ile kentin geçirdiği tüm bu evrilme süreçleri, evrimleşme halleri, kentteki
olumlu/olumsuz tüm değişiklikler zamanın kenti kuşatması olarak tanımlanabilir. Bu kapsamda çalışma,
John Urry’nin ‘turist bakışı’ teorisine dayanarak kentte zamanın kuşatmasını; turistin bakışı ve turiste
bakış olarak iki farklı yaklaşımla ele almaktadır.
‘Bir kentten zamanın kuşatmasını çıkarırsak elimizde hangi sabitlikler ve akışkanlıklar kalır?’ sorusuna
cevap arayan bu çalışmada Jane Taylor’ın 1998’de yayımlanan Imperial Istanbul A Traveller's Guide
adlı rehberi ele alınmıştır. Rehber içerisinde çeşitli kentlerin farklı bölgelerine yönelik odaklar
oluşturulmuştur. Bu odaklardan çalışmada tartışmak amacıyla iki yazarın ortak deneyim alanı olması
sebebi ile Üsküdar ele alınmıştır, bu semtte ise turistlerin yoğunlaştığı alan çalışma alanı olarak
seçilmiştir. Seçilen alan önce yürüme eylemi ile deneyimlenerek alandan veriler toplanmıştır. Elde
edilen verilerle turistin bakışı, turiste bakış katmanları keşfedilmiştir ve sonuçta bu katmanların olduğu
güncel bir rehber harita önerisi sunulmuştur. Böylelikle zamanın kuşattığı kentlerde turist bakışına
hizmet edecek haritanın mümkün olabilecek potansiyeli ortaya konmuştur. Sonuçta, bu çalışma bir
sorumluluk olarak kentin sabitliklerine ve akışkanlıklarına yönelik bir açıklama getirmektedir.