DOĞAL AFETLERİN FİNANSMANI İÇİN GELİŞTİRİLEN CAT TAHVİLLERİNİN UYGULANABİLİRLİĞ

Büyükakın F., Bayraktar Y.

in: DÖVİZ KURU DİNAMİKLERİ VE FİNANSAL İSTİKRAR , KARATAY GÖGÜL,Pelin ve YAMAN, Editor, Gazi Kitabevi, Ankara, pp.261-292, 2021

  • Publication Type: Book Chapter / Chapter Research Book
  • Publication Date: 2021
  • Publisher: Gazi Kitabevi
  • City: Ankara
  • Page Numbers: pp.261-292
  • Editors: KARATAY GÖGÜL,Pelin ve YAMAN, Editor
  • Istanbul University Affiliated: Yes

Abstract

Bir ülkede finansal istikrarın sağlanması, temel makroekonomik amaçlar olarak sıralanan tam istihdamın, büyümede istikrarın, fiyatlar genel düzeyinin istikrarlı olmasının ve ödemeler bilançosu dengesinin sağlanması hedeflerinin tamamlayıcısıdır. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler doğrultusunda finansal piyasalarda pek çok yenilik ortaya çıkmıştır ve çıkmaya da devam etmektedir. Ancak gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler bu yeniliklerden eşit oranlarda yararlanamamaktadırlar. Kuşkusuz gelişmiş ülkelerin finansal piyasaları da gelişmiş olacağından bu ülkeler diğerlerine göre daha fazla avantaja sahip olmaktadırlar. Bilindiği üzere, üzerinde yaşadığımız dünya sürekli bir devinim halindedir ve bu devinim sonucunda ansızın ve nadiren çeşitli doğal afetlerin meydana gelme olasılığı yüksektir. Son yıllarda sayısı ve şiddeti sürekli artış gösteren bu doğal afetlerin gerçekleşmelerine engel olmak ise imkansızdır, ancak hazırlıklı olmak bir zorunluluktur. Yaşanılması kaçınılmaz olan doğal afetlerin ülke ekonomilerindeki yansımaları da oldukça derin ve geniş bir kesimi veya bölgeyi kapsayacak boyutta olmaktadır. Ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre de farklılık gösteren doğal  afetlerin ardında bıraktıkları kısa vadeli etkilerin izleri ölçülebilirken ekonomik büyüme ve kalkınma üzerindeki uzun vadeli etkileri ise tam olarak değerlendirilememektedir. Ele alınan bu çalışma, doğal afetler yaşanmadan önce alınan bir takım önlemlerle afet sonrasında katlanılması gereken maliyetlerin ve kayıpların azaltılabilmesinin mümkün olabileceğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bunun için de ülkelerin afet öncesinde afet sigortası yapmaları gerektiği vurgulanarak son yıllarda önemli bir finansal yenilik olarak değerlendirilen ve doğal afetlerin finansmanı için geliştirilen afet tahvili (catastrophe bond: Felaket tahvili) detaylı olarak incelenmekte ve Türkiye’de uygulanabilirliği irdelenmektedir.