astım allerji ve immunoloji dergisi, no.14, pp.117-128, 2016 (Peer-Reviewed Journal)
Akım sitometri hücre veya partiküllerin sıvı bir sistem içerisinden
tek tek geçerken fiziksel ve/veya kimyasal özelliklerini analiz eden
bir cihazdır. Her bir hücre veya partikül sıvı sistemin içinden
geçerken saptırılan lazer ışığı ve hücreler tarafından yayılan floresan
ışığı bir araya getirilip optik filtreler ve aynalar tarafından farklı
dalga boylarına göre ayrılarak, analog sinyallere dönüştürülür. Bu
sinyaller de dijitalleştirilerek histogramlar olarak ekrana aktarılır.
Bu histogramlar ise ölçülen parametrelerin frekans dağılımlarının
görsel olarak gösterilmesi ilkesine dayanmaktadır. Elde edilen
veriler farklı grafikler ile gösterilebilirken, hücrelerin ayrılması ise
hücre büyüklüğü ve granül yapısına göre yapılmaktadır. Ayrıca
birden fazla yüzey antijenlerinin aynı anda analizini sağlayan
floresan işaretli antikorlarla hücre gruplarının analizi de yine akım
sitometride yapılabilmektedir. Akım sitometrinin günümüzde en sık
kullanıldığı alanların başında immünolojik hastalıklar gelmektedir.
Akım sitometride lenfosit alt gruplarının tayininde kullanılan
monoklonal antikorlar hastalık grubu ve tiplerinin teşhisinde önemli
yer tutmaktadır. Bu makalede akım sitometride teşhis edilebilen
bazı immünyetmezlik tiplerine örnekler verilmiştir. İmmünolojik
hastalıklardan ağır kombine immünyetmezlik, Bruton hastalığı,
kronik granülomatöz hastalık, yaygın değişken immünyetmezlik,
çıplak lenfosit sendromu gibi hastalıkların akım sitometri ile
değerlendirilmesi yapılabilmektedir. Allerjik hastalıklarda kullanımı
ise bazofil aktivasyonunun akım sitometride ölçülmesi esasına
dayanmaktadır. Bazofillerin allerjenle temasında hücre aktive olup
yüzeyinde CD63 ekspresyonu izlenmektedir. Bununla birlikte bazofil
aktivasyon testinin allerjen immünoterapisinin etkinliğini izlemede
de kullanıldığını gösteren klinik çalışmalar vardır. Yakın gelecekte,
akım sitometri yeni belirteç ve gelişmiş teknolojisi ile allerjik ve
immünolojik hastalıkların teşhis ve takibinde daha yoğun bir şekilde
kullanılmaya devam edilecektir.