Akademik Veri Yönetim Sistemi
59. Ulusal Diyabet Metabolizma ve Beslenme Hastalıkları Kongresi, Antalya, Türkiye, 23 - 26 Ekim 2023, ss.215-219
GİRİŞ VE AMAÇ: Diyabet tanılı hastalarda mikrovasküler komplikasyonlar kardiyovasküler hastalık riskini arttırmaktadır. Çalışmamızda tip 1 diabetes mellitus (DM) tanılı hastalarda dislipidemi ile kardiyovasküler risk faktörlerinin ilişkisini ve diyabet komplikasyonlarının erken tanısında yardımcı olabilecek yöntemleri değerlendirmeyi amaçladık.
YÖNTEM: Çalışmaya 106 tip 1 DM tanılı hasta alındı. Klinik değerlendirmeleri, antropometrik ölçümleri, uluslararası fiziksel aktivite anketi (IPAQ-kısa form), Douleur Neuropathique 4 (DN4) nöropatik ağrı anketi, monofilaman ve 128Hz diyapozon testleri yapıldı. Doppler ultrasonografi ile renal rezistif indeks (RRI) ve karotis intima media kalınlığı (CIMT) ölçümleri; göz muayeneleri, optik koherens tomografi (OCT) ile maküler kalınlık ölçümü, optik koherens tomografi anjiyografi (OCT-A) ile retinada derin ve yüzeyel kapiller pleksusta damar yoğunluğu (VD) ölçümleri yapıldı.
BULGULAR: Ortalama hastalık süresi 15,91±9,59 yıl, ortalama yaşı 32,92±12,51 (Dağılım aralığı:18-71) olan 106 tip 1 DM hastasının 67(%63,2)’si kadın, 39(%36,8)’u erkekti. Sağ göz ortalama VD’nin, yüksek LDL kolesterol (LDL≥130 mg/dL) ve yüksek trigliserid seviyeleri (trigliserid≥150mg/dL) gözlenen olgularda azaldığı (sırasıyla p değerleri 0,036 ve 0,030); korelasyon analizlerinde ise LDL (r=-0,265 ve p=0,011), non-HDL (r=-0,236 ve p=0,025) ve total kolesterolle (r=-0,232 ve p=0,028) negatif korelasyon gösterdiği bulunmuştur. Diyabet süresi uzun olan (5-15 yıl ve/veya >15 yıl) olgularda, her iki gözde ortalama yüzeyel kapiller pleksus VD’de belirgin azalma saptanmıştır (sağ göz(OD):p=0,001 ve sol göz(OS):p=0,014). Maküla kalınlığının trigliserid düzeyiyle pozitif (OD:r=0,272 ve p=0,008 OS:r=0,261 ve p=0,012) HDL kolesterol düzeyiyle negatif (OD:r=-0,285 ve p=0,006 OS:r=-0,300 ve p=0,004) korelasyon gösterdiği saptanmıştır. Glomerüler filtrasyon hızı (GFR)<125 ml/kg/1.73 m2 olan grupta, bilateral CIMT artmış (R-CIMT ve L-CIMT için p=0,000), her iki göz ortalama yüzeyel ve derin kapiller pleksus VD azalmış bulunmuştur (yüzeyel-OD:p=0,022, yüzeyel-OS:p=0,029, derin-OD: p=0,039, derin-OS:p=0,004). Nöropatisi olan olgularda, olmayanlara göre bilateral RRI daha yüksek bulunmuştur (sağ ve sol böbrek için sırasıyla p=0,026 ve p=0,007), her iki göz ortalama derin kapiller pleksus VD’de azalma saptanmıştır (OD:p=0,017 ve OS:p=0,013).
TARTIŞMA VE SONUÇ: Tip 1 DM tanılı hastalarda dislipidemi varlığı, diyabet süresinin uzun olması, GFR’de azalma ve nöropati varlığı, retinopatinin en erken bulgularından olduğu kabul edilen retinadaki damar yoğunluğunda azalmayla ilişkilidir. Diyabetik maküler ödemin öngördürücüsü olarak düşünülen maküla kalınlığıyla trigliserid düzeyi arasında pozitif korelasyon var iken HDL kolesterol düzeyiyle aralarında negatif korelasyon bulunmaktadır. Ancak bulgularımızın sağlıklı bir kontrol grubu da dahil edilerek daha çok sayıda hastayla doğrulanması gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Dislipidemi, Diyabetik retinopati, Maküla kalınlığı, Retina damar yoğunluğu, Tip 1 diabetes mellitus